Month: October 2021

https://soundcloud.app.goo.gl/xqVLf

Լյուսի տատիս իմացած հեքիաթներին վերջ չկար: Ահա դրանցից մեկը, որն ապացուցում է, թե հուսահատությունը պարզապես անհեթեթություն է: Այս պատմությունը հյուսնի մասին է, ով ապրել է հարյուրավոր տարիներ առաջ: Օրերից մի օր, տուն վերադառնալիս, ընկերներից մեկը կանգնեցնում է նրան և հարցնում.

– Եղբայրս, դեմքդ ինչո՞ւ է թթված: Բա՞ն է պատահել:

– Եթե իմ տեղը լինեիր, – պատասխանում է հյուսնը, – դու էլ այս օրին կլինեիր:

– Ի՞ն չ է եղել, – հետաքրքրվում է ընկերը:

– Մինչև առավոտ, – ասում է հյուսնը, – թագավորի հրամանով պետք է տասնմեկ հազար տասնմեկ հարյուր տասնմեկ գրվանքա փայտի լավագույն սղոցուքը տանեմ պալատ, թե չէ գլխիցս կզրկվեմ:

Ընկերը ժպտում է և գրկում նրան:

– Ասում է, – սիրելի ընկերս, – մի հուսահատվիր: Արի գնանք, ուտենք-խմենք և վաղվա մասին մոռանանք: Հույսդ երբեք մի կորցրու:

Գնում են հյուսնի տուն և տեսնում, որ նրա կինն ու երեխաները նույնպես լուրն առել են և լացուկոծ են անում: Ընկերը նրանց էլ է հորդորում, որ չվշտանան և բոլորը միասին սկսում են ուտել, խմել, ուրախ-ուրախ զրուցել, երգել ու պարել:

Խնջույքի կեսին հյուսնի կինը վերսկսում է. – Խեղճ ամուսինս, առավոտյան զրկվելու ես գլխիցդ, իսկ մենք զվարճանում ենք:

– Ա՜խ, և ոչ մի հույս չկա:

– Մի’ տանջվիր, – ասում է հյուսնը, – ամեն ինչ զուր է:

Եվ շարունակում են ուտել, խմել, երգել ու պարել:

Երբ լույսը ճեղքում է խավարն ու սկսվում է օրը, բոլորը լռում են՝ սարսափով ու վշտով համակված: Թագավորի մարդիկ գալիս և կամացուկ թակում են հյուսնի տան դուռը:

Հյուսնը հառաչում է.

– Այժմ գնում եմ մեռնելու:

Եվ բացում է դուռը:

– Հյուսն, – ասում են հյուրերը, – թագավորը մեռել է:

Նրա համար դագաղ սարքիր:

1. Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ այս առակը: Քո կարծիքով, ո՞րն է այս առակի հիմնական ասելիքը:

Այս առակը ինձ սովորեցրեց, որ չպետք է հույսը կորցնել և չար լինել։


2.Բնութագրի՚ր թագավորին:

Թագավորը շատ չար էր և դաժան։

77.Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառով:

Օրինակ՝

Սրտի ձև ունեցող- սրտաձև:

Մոր քույրը-մորաքույր, դարպասը պահող-դարպասապահ, ժամանակը ցույց տվ ող-ժամացույց, ջրի աման-ջրաման, գաղտնիք պահող-գաղտնապահ, նավ վարող-նավավար, ծաղկի թերթիկ-ծաղկաթերթ, արագ վազող-արագավազ, ամենից մեծ-ամենամեծ,պոչ չունեցող-անպոչ, անուշ համ ունեցող-անուշահամ, քարով շինված-քարաշեն, կին բժիշկ-բժկուհի, բալի ծառ-բալենի:

78.Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառով:

Օրինակ՝

Բարձր հասակ ունեցող – բարձրահասակ:

Բարի սիրտ ունեցող-բարեսիրտ, խիղճ չունեցող-անխեղճ, բարձր ձայնով-բարձրաձայն, միշտ ժպտուն-ժպտերես, գանձը պահելու տեղ-գանձարան, կապույտ աչքերով-կապտաչք, արքայի որդի-արքայզն,հույների երկիր-հունաստան, փոքր էշ-իշուկ, ծաղիկներով զարդարված-ծաղկազարդ, քաղաքում ապրող-քաղաքացի, հայերի երկիր-հայաստան:

79.Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառով:

Ավետիս (բարիլուր) բերող-բամբեր, արագ ընթացող-արագաընթաց, բաժակը ձեռքին արտասանվող ճառ-բաժակաճառ, վեպ գրող-վիպագիր, բառարան գրող-բառագիր,արտասահմանում ապրող մարդ-արտասահմանցի, բույսերի մասին գիտություն-բուսաբանություն:

80.Եթե հնարավոր է՝ցո՛ւյց տուր բառը կազմող մասերը:

Օրինակ՝

գրասեղան – գր (գիր) + ա + սեղան:

Պահարան – պահ + արան:

Դուռ – չի բաժանվում:

Հականիշ, բանջարանոց, աշակերտ, աշակերտական, տարական, զլխավոր, կարմիր, դաշտամուկ,հյուր, հարստություն, կերառատ, վտանգ:

Հակ+ա+նիշ

բան+ջա+րանոց

աշ+ա+կերտ

տար+ա+կան

զլ+խա+վոր

կար+միր

դաշտ+ա+մուկ

հարս+տություն

կեր+առատ

վըտ+անգ

81.Ուշադրություն դարձրո՛ւ Ա և,  Բ խմբերի բառերի կազմությանը.փորձի´ր բացատել տարբերությունը:

Ա. Մարդ, տեր,սիրտ, կապույտ, արքա, ծաղիկ, կատու, բարի:

Բ. Մարդասեր, Տիրամայր, սրտատրոփ, կապտավուն, արքայական, ծաղկել, կատվազգի, բարերար:

Ա պարզ

Բ բարդ, ածանցավոր

Արենի

Արենի, գյուղ Հայաստանի Վայոց ձորի մարզում։

Գյուղի կլիման ցամաքային է, բայց գետի ջրով գրեթե ամբողջ հողատարածքը ոռոգվում է։ Ձմեռը չափավոր ցուրտ է, ոչ երկարատև, գարունը տաք է՝ երկարատև, խոնավ, ամառը շոգ, չոր ու երկարատև է։ Գերակշռում են հաստատուն պարզ եղանակները, աշունը տաք է, օրերը՝ քիչ ամպամած։ Բնակչությունն զբաղված է այգեգործությամբ, դաշտավարությամբ, թռչնաբուծությամբ և անասնապահությամբ։ Համայնքի զարգացման գերակա ուղղություններից է խաղողագործությունը և գինեգործությունը, ինչպես նաև զարգացող պտղաբուծությունը, որի շնորհիվ համայնքում համեմատականորեն բարձր է բնակչության զբաղվածությունը, որը էականորեն նպաստում է արտագաղթի կանխմանը։ Արենի գյուղում գործում է 2 գինու գործարան, որտեղ արտադրվում է «Արենի» տեսակի հանրահայտ գինի։

Մոզրովի քարանձավ

Մոզրովի քարանձավ, կարստային բազմադահլիճ քարանձավ Հայաստանի Հանրապետության Վայոց ձորի մարզի Արփի-Մոզրով ճանապարհին։

1980 թվականի աշնանը ընթանում էին Արփի-Մոզրով ճանապարհի շինարարական աշխատանքներ։ Ճանապարհաշինարարները խճուխու հարակից հատվածը հարթացնելու նպատակով պայթեցնում են կրաքարի զանգվածը, որի տակ բացվում է դեպի ներքև տարածվող անցք։ Խորհրդային Հայաստանի Եղեգնաձորի շրջանի իշխանությունների կողմից Երևանից հրավիրվում է քարանձավագետների խումբ, որպեսզի ուսումնասիրություններ կատարեն։ Գետնի մեջ խորը անցքի հայտնաբերումը մեծ հետաքրքրություն էր առաջացրել շրջակա բնակավայրերի բնակիչների մոտ, ովքեր մեծ խմբերով այցելում էին հայտնաբերման վայր

Քանի՞ հնչյուն և քանի՞ տառ կա տրված բառերում։

Եղևնի- 7 հնչյուն 5 տառ

Վերարկու-8 հնչյուն 7 տառ

Ժամացույց-8 տառ 8 հնչյուն

Տերևաթափ-8 տառ 10 հնչյուն

Անձրևանոց-9 տառ 10 հնչյուն

Ելևէջ-5 տառ 7 հնչյուն

խրճիթ-5 տառ 5 հնչյուն

կսմթել-6 տառ 8 հնչյուն

լուսնկա-6 տառ 7 հնչյուն

2.Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները։

Պերճ-Շքեղ

Լռելյայն-Լուռ

Սաղարթ-ծառի տերևաշատ մաս

Զեփյուռ-քամի

Խրթին-դժվարլուծելի

Զվարթ-Կենսուրախ

3. Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները։

տհաս-հասած

գոհունակ-դժգոհ

ստահակ-ճշմարիտ

տգետ-գիտուն

շատախոս-քչախոս

հարուստ-աղքատ

4. Դարձվածքների իմաստն արտահայտի՛ր մեկ բառով:

Ա. Լուն ուղտ դարձնել-չափազանցնել

Բ. Շունչ տալ-կենդանացնել

Գ. Սիրտ անել-համարցակվել

Դ. Լույս սփռել-բացահայտել

Ե․ Առյուծ կտրել-անվախանալ

5. Բացատրի՛ր նույնանունները (համանուններ)։

Սեր-զգացմունք,կաթի սեր

Բութ-մատ,ոչ սուր

Գլուխ-մարդու գլուխ,ինչ-որ առարկայի վերին մաս

Ափ-ձեռքի ափ ծովի ափ

Ակ-անիվ մատանու քար

5. Լրացրո՛ւ բաց թողնված ձայնավորները՝ է կամ ե։

Էկրան, էակ, երաժիշտ, էներգիա, եզր, եղջյուր, ելևէջ, երշիկ, էջ, երջանիկ, էջանիշ, անեանալ։

6. Առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր նախածանց, վերջածանց, ինչպես նաև թե՛ նախածանց, թե՛ վերջածանց ունեցող բառերը։

Նախածանց-անհայտ,անմտություն,հակաթույն,տգեղ,անհոգաբար,անհավատալի, անհարմար,ապաշնորհ,անթիվ։

Վերջածանց-խնձորենի,անմտություն,մթերային,կաղնուտ,անհավատալի,միլիոնավոր,չկամ,սրբություն,կղզյակ,հայրական,դժգոհություն,լսարան,համատեղություն,ծիծաղելի,մորթեղեն։

Անհայտ, խնձորենի, անմտություն, հակաթույն, մթերային, տգեղ,
վերահաշվում, անհոգաբար, կաղնուտ, անհավատալի, միլիոնավոր, չկամ,
սրբություն, գերադաս, կղզյակ,
հայրական,  անհարմար, ապաշնորհ, դժգոհություն, լսարան, համատեղություն, ծիծաղելի, անթիվ, մորթեղեն։

7. Յուրաքանչյուր տառի դիմաց գրի՛ր նրա գրաբարյան համարժեք անվանումը։

Ա-այբ

Թ-թո

Ե-եչ

Ի-ինի

Լ-լյուն

Ն-նու

Տ-տյուն

Ց-ցո

Ու-վյուն

Փ-փյուր

От деревни до ближнего леса дорога шла через широкое поле. Идёшь по нему в летний день – солнце печёт, жара. Но как раз на половине пути, у самой дороги, росла берёза…
Кто бы из леса в деревню или обратно ни шёл, обязательно сядет и отдохнёт в прохладной тени под старым деревом. Кругом всё поле даже блестит от солнца, а под густой берёзой всегда прохладно. Над головой зелёные листья шумят, будто зовут присесть и передохнуть немножко. Вот и прозвали эту берёзу „Передышкой”.
Ранней весной, только пригреет солнце, а Передышка уже зазеленела, стоит среди поля нарядная, усыпанная молодыми листочками. А осенью Передышка становится вся жёлтая. Подует ветер, и полетят с дерева золотые листья. Целые стаи перелётных птиц садились передохнуть на берёзу. Но вот однажды осенью собрали ребята в лесу сухие ветки и возвращались домой. Дошли они до берёзки и присели отдохнуть. Посидели немного, а потом кто-то из них предложил:
– Давайте костёр разожжём, погреемся и картошку испечём.
Сказано – сделано. Наломали сухих веток, стали их зажигать, а они не горят. Ветром огонь задувает.
– Постойте! – кричит один из мальчиков. – Тащите-ка ветки к берёзе. Она наш костёр от ветра закроет.

С тех пор стали ребята между корнями берёзы костёр разводить, картошку печь. Огонь разжигать было очень удобно: надерут коры с той же берёзы, она хорошо горит, в один миг костёр разгорается. Всю кору внизу с дерева ободрали. А между корнями получилась
большая чёрная дыра – настоящая печь.

печь (испечь) картошку – կարտոֆիլ խորովել кора – կեղև
зажигать (зажечь) костёр – խարույկ վառել

Ответьте на вопросы.

1. Почему под старой берёзой часто садились отдыхать люди?

Потому что под берёзой всегда был прохладно.

2. Как выглядела берёза весной и осенью?

Осенью Передышка была вся жёлтая.

Весной только пригреет солнце а Передышка уже зазеленела.

3. Почему разводить костёр под деревом было очень удобно?

Потому что огонь разжигать было очень удобно.

4. Как вы думаете, можно ли разводить огонь под деревом?

Нет, нельзя, потому что дерево сгорит.

5. Что бы вы сказали ребятам, которые разжигают костёр между корнями дерева?

Я бы сказал, что не нужно разводить костёр под деревом.

https://soundcloud.app.goo.gl/VMkot

Ex.145

Simon watched TV and listened to the radio.He didn’t clean the floor or water the flowers.

Mr and mrs Hill  watered the flowers  and watched TV.They didn’t clean the floor  or listen to the radio.

Helen cleaned the floor,watered the flowers and watched TV.She didn’t listen to the radio.

I watched TV.I didn’t clean the floor.

Ex.146

Did Mike watch TV yesterday? No,he didn’t.

Did Simon clean the floor yesterday?No,he didn’t.

Did Simon water the flowers?No,he didn’t.

Did Simon watch TV?Yes,he did.

Do mr and mrs Hill clean the floor? No,they don’t.

Do mr and mrs Hill listen to the radio?No,they don’t.

Do mr and mrs Hill water the flowers?Yes,they do.

Ex.147

Helped

Cleaned

Watched

Played

Climbed

Stayed

Called

Kissed

Returned

Arrived

Looked

Opened

Walked

Ex.148

Cleaned

Washed

Cooked

Was not

Was

Had

Watched