Day: November 16, 2022

1. Տրված դարձվածքներով նախադասություններ կազմի՛ր:

Աչքերով ուտել, խելքը ուտել, լույս աշխարհ գալ, գիշերը ցերեկ անել, գլխի ընկնել, ծակուծուկ մտնել:

Սեղանին դրված մրգերը այնքան ախորժելի էին, որ աչքերով ուտում էինք։

Աղջկա գեղեցկությունը տղայի խելքը կերել էր։

Իմ եղբայրը երեկ լույս աշխարհ եկավ։

Երկաթգծում բանվորները գիշերը ցերեկ էին անում։

Ես վերջապես գլխի ընկնա, թե ինչպես է լուծվում այս խնդիրը։

Փոքրիկ փիսոն ամեն ծակուծուկ մտավ:

2. Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմի՛ր` դրանք գործածելով։

ա) ուղիղ իմաստով,
Ձեռքով անել-Նավում գտնվողները ցամաքի բարեկամների ձեռքով էին անում։
աչքը մտնել-Այնքան ուժեղ էր քամին, որ փոշին աչքս մտավ։
ձեռք մեկնել-Փրկարարը ձեռք մեկնեց փոքրիկ աղջկան ու օգնեց ջրից դուրս գալ։
(ինչ-որ բանի) տակ մտնել-Գիշերը սպասվում էր սաստիկ ցուրտ, այդ պատճառով մենք տաք վերմակների տակ մտանք։
բ) որպես դարձվածք:
Ձեռքով անել-Սպասասրահում մատուցողը ձեռքով արեց հյուրերին։ 

 Գրե՛ք փոքրիկ պատում Խեթական պետության մասին` ներկայացնելով կարևոր փաստերը։
Խեթերը ապրում էին փոքր ասիա թերակղզում։ Ք․ա․17-րդ դարում խեթերը ապրում էին փոքր պետություններով, բայց Լաբարնա արքան հաղթանակ տարավ և մայրաքաղաք հըռչակեց Խաթուսասը։ Շուտով խեթերը նվաճեցին Միտանի պետությունը և հասան մինչև Եգիպտոս։ Սակայն Ք․ա․ 12-րդ դարում աղեղ պատերազմների պատճառով անկում ապրեց։
• Ե՞րբ և որտե՞ղ է կազմավորվել Միտաննի պետությունը։
Ք․ա․ 16-րդ դարում Ասորիքի ու Միջագետքի հյուսիսում Խուռիները հիմնեցին «Միտաննի» պետությունը։ Միտաննի պետությունը իրեն ենթարկեցրեց Ասորիքը և դարձրեց այն հարկատու։
• Պատմե՛ք Փյունիկյան քաղաքների մասին։
Փյունիքյան քաղաքները շատ գեղեցիկ են և հզոր էին։ Նրանցից ամենահայտնիներն էին Բիբլոսը, Սիդոնը և Տյուրոսը։ Տյուրոսը գտնվում էր ծովափից ոչ հեռու անառիկ վայրում։

418. Գրե՛ք հետևյալ թվերը`
     ա) աճման կարգով. 31, –1, – 7, –1, 0, –11, 24, 7, – 2 ,–6 (-11, -7,-6,-2,-1,-1,0, 7, 24, 31)
     բ) նվազման կարգով. –11, –3, –7, 12, 4, –8, –17, –30, 1, 0, 13։(13, 12, 4, 1, 0, -3, -7, -8,- 11, -17, -30 )
419. Աստղանիշի փոխարեն գրե՛ք այնպիսի ամբողջ թիվ, որի դեպքում կստացվի ճիշտ անհավասարություն. ա) –4 < -1 < 0

զ) –4 > -5 > –6

420. Ամբողջ թվերի շարքում ո՞ր երկու թվերի հարևանությամբ է
     գտնվում տրված թիվը.
     ա) 9 (8,10) գ) 1 (0,2) ե) –7 (-8,-6), է) –200 ( -201,-199)
     բ) 0 -1,1)( դ) –2 (-3,-1), զ) –100 ( -101,-99), ը) –352(-353,- 351)։
421. Գրե՛ք որևէ յոթ ամբողջ թվեր, որոնք մեծ են՝
     ա) –3-ից ( -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4) գ) –7-ից( -6, -5, -4, -3, -2, -1, 0) ե) 2-ից ( 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,) է) –5-ից ( -4, -3, -2, -1, 0, 1, 2)
     բ) –6-ից ( -5, -4, -3, -2, -1, 0, 1) դ) 0-ից (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7) զ) 10-ից ( 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17) ը) 5-ից ( 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12)։
422. Գրի՛ առեք հետևյալ պնդումները՝ օգտագործելով անհավասարությունների
     նշանները.
     ա) 11-ը մեծ է 0-ից ( 11>0) գ) –10-ը բացասական թիվ է (-10),
     բ) –7-ը փոքր է 0-ից(-7<0) դ) 2-ը դրական թիվ է ( +2)։

426. Գրե՛ք ամենափոքր միանիշ, երկնիշ և եռանիշ ամբողջ թվերը։

-9, -99, -999

427. Ո՞ր թվանշանները կարելի է գրել աստղանիշի փոխարեն,
     որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն.
     ա) –25 < –20, գ) –16931 > –16937,
     բ) –8972 < –8672, դ) –1861 > –9868։
428. Գտե՛ք համեմատության չգրված անդամը.
     ա) 10/6=5/3,

զ) 1/9:2/3=7/4:21/2

434. Երկու թվերի գումարը 18 է։ Եթե ավելի մեծ թվից հանենք նրա 7/8
     մասը, ապա կստանանք ավելի փոքր թիվը։ Գտե՛ք այդ թվերը։

x+y=18

x-7/8x=y

x+x-7/8x=18

2x-7/8x=18

9/8x=18

x=16

y=2

52. Փակագծերում տրված բայերը պահանջված ձևով qրի´ր:

Հայտնի Է, որ ամենից շատ Արևմտյան Հնդկաստանի Չհրեպունջա շրջանում Է անձրև գալիս: Սակայն պարզվում Է, որ երկրագնդի վրա մի տեղ կա, որտեղ անհիշելի ժամանակներից անընդհատ (անձրև եր): Դա Հարավային Ամերիկայում Է: Անձրևի հեղինակր ջրվեժն Է: Ուժեղ քամին, որր միշտ (փչում եր) լեռներից, ջրափոշին հարթավայր (տանելիս): Այդտեղ ջրափոշին խոշոր կաթիլներ (դառան) ու որպես անձրև (տեղաց):

53. Նախադասությունները լրացրո´ւ: Գրածդ բայերն ընդգծի´ր:

Աշխարհը շատ ուրախ կլինի, եթե աղբը չթափել գետնին։

Մարդիկ շատ բարի կլինեն, եթե վատ բաներ չասեն։

Ապրելը շատ անհետաքրքիր կլինի, եթե ամեն օր վատ բաներ անես։

Ոչ մի մարդ չի մնա այս մոլորակում, եթե բոլոր մարդիկ կորեն։

55. Տրված ածականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բայեր կազմի´ր և դրանց մեջ բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի´ր:

1.Գեղեցիկ-գեղեցկանալ,գեղեցիկ լինել, 2.հպարտ-հպարտանալ,հպարտ լինել, 3.տգեղ-տգեղանալ,տգեղ լինել, 4.մեծ-մեծանալ,մեծ լինել, 5.փոքր-փոքրանալ, փոքր լինել, 6.չար-չարանալ,չար լինել, 7.չոր-չորանալ, չոր լինել, 8.թարմ-թարմանալ, թարմ լինել, 9.խոնավ-խոնավեցնել, խոնավ լինել, 10.սև-սևանալ, սև լինել, 11.բարձր-բարձրացնել,բարձր լինել, 12.մանր-մանրանալ,մանր լինել, 13.ճերմակ-ճերմակեցնել,ճերմակ լինել, 14.դալուկ-դալուկացնել,դալուկ լինել, 15.ծանր-ծանրանալ,ծանր լինել:

56. Տրված ձայնարկություններից գոյականներ և բայեր (առարկա և գործողություն ցույց տվող բառեր) կազմի´ր: Արմատների գրությունն ինչպե՞ս փոխվեց:

Օրինակ՝ թը՜շշ-թշշոց-թշշալ:

Բը՜զզ-բզզոց-բզզալ, դը՜ռռ-դռռոց-դռռալ, չրը՜խկ-չրըխկոց-չրխկալ, ծի՜վ-ծի՜վ-ծիվ-ծիվոց-ծիվ-ծիվալ, բա՜-բայոց-բայալ, տը՜զզ-տզզոց-տզզալ, կը՜ռռ-կռռոց-կըռռալ, թը՜խկ-թխկոց-թխկալ, մը՜ռռ-մռռոց-մռռալ, թի՜ռ-թիռոց-թիռալ:

59. Տրված տրմատներով ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բայեր կազմի´ր և դրանց մեջ բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի´ր:

Նստ-նստել-նստած լինել, սահ-սահել-սահած լինել, վազ-վազել-վազած լինել, կարդ-կարդալ-կարդացած լինել, խաղ-խաղալ-խաղացած լինել, տես-տեսնել-տեսած լինել, հագ-հագել-հագած լինել, փախ-փախնել-փախած լինել, սառ-սառել-սառած լինել, թռ-թռնել-թռած լինել, կպ-կպնել-կպած լինել:

60. Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գտի´ր և տեքստը վերականգնի´ր:

Ձին գնաց ու պատմեց մարդուն: Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չէր ուզում ու աշխատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում: Այնտեղ այս ահավոր ծույլը փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում: Հետո շունն ու եզը հերթով եկան: Ուղտը պատաս­խանեց.



Ուղտը նրանց էլ միայն «ուզ» ասաց: Մի երկուշաբթի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց.

-Ուղտ, այ ուղտ, դուրս արի ու մեզ նման աշխատիր:

-Ո՜ւզ, ո՜ւզ:

Հենց այդ «ուզն» էլ նրան պատիժ դարձավ. դրանից մեջքին կուզ աճեց:

Երեք եզ միասին էին դաշտում։ Առյուծը նրանց հետևում էր, բայց չէր համարձակվում հարձակվել։ Նա այնպես արեց, որ եզներն իրարից  նեղացան և տարբեր ուղղություններով գնացին։ Առյուծն առանձին-առանձին բռնեց նրանց և կերավ։

Ինչո՞ւ չէր հարձակվում առյուծը։ Մտքերից մեկն ընտրի՛ր և մեկ-երկու նախադասությամբ, հիմնավորի՛ր։

• Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև չէր կարողանում ընտրել՝ սկզբում որին ուտի։
• Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև չէր ուզում խանգարել եզների խաղաղ զրույցը։
• Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև վախենում էր, քանի որ նրանք միասին էին։

Իմ կարծիքն այններ որ Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև վախենում էր, քանի որ նրանք միասին էին։ Իմ կարծիքով երեք եզները հեշտ կհախթեյին Առյուծին։

2. Նմանատիպ մեկ առակ էլ ինքդ հորինի’ր։

3. դուրս գրեք գոյականները, ածականները, բայերը։

Գոյական-եզ,երեք,դաշտ, առյուծ,ուղղություն

Ածական-տարբեր, առանձին

Բայ-հետևել,համարձակվել,հարձակվել,անել,նեղանալ,գնալ,բռնել,ուտել