Գնահատե՛ք Իրանի աշխարհագրական դիրքը: Ցո՛ւյց տվեք դրա ուժեղ և թույլ կողմերը:
- Ուժեղ կողմերը
- Ռազմավարական դիրք. Իրանը գտնվում է Մերձավոր Արևելքում՝ Ասիայի, Եվրոպայի և Աֆրիկայի խաչմերուկում, ինչը մեծացնում է նրա աշխարհաքաղաքական կարևորությունը:
- Ծովային ելք. Իրանը մուտք ունի Պարսից ծոց և Օմանի ծոց, ինչը հնարավորություն է տալիս ծովային առևտրի համար:
- Բնական ռեսուրսներ. Իրանի տարածքում առկա են խոշոր նավթային ու գազային պաշարներ:
Թույլ կողմերը
- Արարատային լանդշաֆտ. Իրանի մեծ մասն անապատային ու լեռնային է, ինչը դժվարացնում է գյուղատնտեսությունն ու ենթակառուցվածքների զարգացումը:
- Աշխարհաքաղաքական լարվածություն. Իրանը սահմանակցում է խնդիրներ ունեցող տարածաշրջաններին (Աֆղանստան, Պակիստան, Իրաք), ինչը մշտական սպառնալիքներ է ստեղծում:
2. Ներկայացրե՛ք Իրանի պետական կարգը, ցո՛ւյց տվեք դրա առանձնահատուկ գծերը:
Իրանը իսլամական հանրապետություն է, որտեղ պետության և կրոնի միաձուլումը առանձնահատուկ դեր ունի:
Հիմնական առանձնահատկությունները
- Թեոկրատական համակարգ. Իսլամական առաջնորդը (ռահբար) ունի մեծ լիազորություններ՝ քաղաքական, ռազմական և կրոնական ոլորտներում:
- Կրկնակի իշխանություն. Նախագահը ղեկավարում է գործադիր իշխանությունը, բայց վճռորոշ խոսքը պատկանում է գերագույն առաջնորդին:
- Խորհրդարանական մարմին. Իրանն ունի խորհրդարան (Մեջլիս), սակայն դրա որոշումները վերահսկվում են Հոգևոր պահապանների խորհրդի կողմից:
3. Գնահատե՛ք Իրանի բնակլիմայական պայմանները՝ տնտեսության տարբեր ոլորտ ների տեսանկյունից:
Իրանը ունի բազմազան կլիմայական գոտիներ՝ անապատայինից մինչև լեռնային:
- Գյուղատնտեսություն. Արևելքում և կենտրոնում կլիման չորային է, ինչը սահմանափակում է գյուղատնտեսությունը, սակայն Կասպից ծովի մոտ բերքառատ հողեր կան:
- Տրանսպորտ և առևտուր. Ամռանը խիստ շոգերը և լեռնային շրջաններում ձմեռային բարդ եղանակը դժվարացնում են ենթակառուցվածքների զարգացումը:
- Էներգետիկա. Անապատային շրջաններում արևային էներգիայի պոտենցիալը մեծ է:
4. Նշե՛ք Իրանի՝ համաշխարհային նշանակության օգտակար հանածոները:
Նավթ և բնական գազ. Իրանը ունի աշխարհի խոշորագույն նավթագազային պաշարներից, որոնք համաշխարհային տնտեսության կարևոր մաս են:Ուրան. Իրանը հարստացված ուրանի պաշարներ ունի, որոնք կարևոր են ատոմային էներգետիկայի համար:Աղ ու պղինձ. Մեծ պաշարներ կան պղնձի, երկաթի և ցինկի հանքավայրերում:
5. Ցո՛ւյց տվեք Իրանի կլիմայի ազդեցությունը երկրի բնական ու տնտեսական պայմանների վրա:
Ցանկապատման կարիք. Արևադարձային ու անապատային շրջաններում անհրաժեշտ են արհեստական ոռոգման համակարգեր գյուղատնտեսության համար:Քարավանային առևտրի զարգացում. Պատմականորեն Իրանը եղել է Մետաքսի ճանապարհի մաս, քանի որ տեղանքը նպաստում էր անապատային առևտրին:Էներգետիկ ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործում. Բնական պաշարների շնորհիվ Իրանը զարգացնում է նավթագազային արդյունաբերությունը, սակայն տուժում է կլիմայական փոփոխություններից:
Դավիթ Հարությունյան 