Posted in Քիմիա 8

ԹԹվածին քիմիական տարր և պարզ նյութ

Թթվածինը երկրագնդի վրա ամենատարածված տարրն է: Երկրակեղևում այդ տարրի զանգվածային բաժինը 47,2 % է: Բնության մեջ թթվածին տարրը հանդիպում է  երեք կայուն իզոտոպների ձևով`  016(99,8%),  017և0:18
Թթվածինը պարբերական համակարգում գտնվում է երկրորդ պարբերության Vl խմբի գլխավոր ենթախմբում: Կարգաթիվը  8 է, միջուկի լիցքը՝ +8:
Թթվածնի ատոմում առկա 8  էլեկտրոնները ըստ էներգիական մակարդակների բաշխված են հետևյալ կերպ՝ առաջին մակարդակում` 2 էլեկտրոն, իսկ երկրորդում (արտաքին)` 6:  6 էլեկտրոններից միայն երկուսը զույգված չեն: Ատոմին չի բավականացնում ընդամենը 2 էլեկտրոն մինչև կայուն օկտետի առաջացումը:

Թթվածինը  միացություններում երկվալենտ է:

          Թթվածնի ատոմի կառուցվածքը

Թթվածին պարզ նյութի բնութագիրը`

Թթվածինն ազատ վիճակում առաջացնում է երկու պարզ նյութ` երկթթվածին կամ պարզապես թթվածին՝ Օ2, և եռթթվածին կամ օզոն՝  Օ3:

Թթվածնի մոլեկուլի մոդել       Օզոնի մոլեկուլի մոդել

Թթվածին պարզ նյութի մոլեկուլի  գրաֆիկական բանաձևն է՝  O=O: Մոլեկուլում կապն ատոմների միջև կրկնակի է, կովալենտային ոչ բևեռային:

Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը՝ Mr (Օ2) =32

Մոլային զանգվածը՝ M(Օ2) =32 գ/մոլ:

Մոլային ծավալը նորմալ պայմաններում՝ Vm=22,4 լ/մոլ է:

Թթվածին պարզ նյութը կազմում է օդի 1/5 մասը  կամ ծավալի 21  տոկոսը: Օդի թթվածինը հիմնականում ծախսվում է նյութերի այրման, օքսիդացման, օրգանական նյութերի նեխման և կենդանի օրգանիզմների շնչառության վրա: Սակայն, ծախսված թթվածինը վերականգնվում է լուսասինթեզով:

Լրացուցիչ աշխատանք
Պատասխանել հարցերին

Թթվածնի ատոմում քանի՞ էլեկտրոնն է առկա:

Թթվածնի ատոմում առկա 8  էլեկտրոնները ըստ էներգիական մակարդակների բաշխված են հետևյալ կերպ՝ առաջին մակարդակում` 2 էլեկտրոն, իսկ երկրորդում (արտաքին)` 6:  6 էլեկտրոններից միայն երկուսը զույգված չեն: Ատոմին չի բավականացնում ընդամենը 2 էլեկտրոն մինչև կայուն օկտետի առաջացումը:
Որքա՞ն է թթվածին տարրի մոլային զանգվածը:

Մոլային զանգվածը՝ M(Օ2) =32 գ/մոլ:
Որքա՞ն է թթվածին տարրի մոլային ծավալը:

Մոլային ծավալը նորմալ պայմաններում՝ Vm=22,4 լ/մոլ է:
Որքա՞ն է թթվածին տարրի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը:

Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը՝ Mr (Օ2) =32

Posted in Ֆիզիկա 8

Էներգիա

1.Ո՞ր մեծություննէ կոչվում էներգիա

էներգիան ֆիզիկական մեծություն է, որը բնութագրում է մարմնի աշխատանք կատարելու ունակությունը։

2.Օրինակներով ցույց տալ էներգիայի և աշխատանքի կապը

Աշխատանք կարող է կատարել նաև շարժվող մարմինը, հետևաբար՝ այն նույնպես օժտված է էներգիայով։

3.Ի՞նչ միավորներով է չափվում էներգիան միավորների ՄՀ-ում:

միավորների ՄՀ-ում էներգիան չափվում է ջոուլով։

4.Մեխանիկական էներգիայի տեսակները

Մեխանիկական էներգիայի տեսակներն են՝ կինետիկ և պոտենցիալ։

5.Ո՞ր էներգիան են անվանում կինետիկ

Մարմնի շարժմամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկ էներգիա։

6.Ի՞նչ մեծություններից է կախված մարմնի կինետիկ էներգիան ,որ բանաձևով է որոշվում

E = mv2/2

7.Երբ է մարմնի կինետիկ էներգիան զրո

Երբ այն գտնվում է դադարի վիճակում։

8.Որ էներգիան են անվանում  պոտենցիալ,

Մարմինների փոխազդեցությամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է պոտենցիալ էներգիա:

9.բերել պետենցիալ էներգիայով օժտված մարմինների օրինակներ

Ճկվող քանունը:

10.Ինչ բանաձևով է որոշվում Երկրի մակերևույթից որոշակի բարձրությամբ մարմնի պոտենցիալ էներգիան

Eպ = mgh

11.Որ մեծություն է կոչվում մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Մարմնի կինետիկ և պոտենցիալ էներգիաների գումարը կոչվում է լրիվ մեխանիկական էներգիա:

12.Ձևակերպիր լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենքը

Դիմադրության և շփման ուժերի բացակայությամբ մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն, պահպանվում է։

Posted in Ճամբար

Ճամբարային ամփոփում

Այս ձմեռային ճամբարի ընդացքում մենք շատ ճամբորդությունների գնացինք օրինակ սահադաշտ, ՀՊՄՀ, կինոթատրոն, Սահակ Սահակյանի թանգարան և այլ տեղեր: Շատ հավես անցավ: Նաև կատարեցինք շատուշատ փորձեր որոնցից մեկը նաև ցույց տվեցինք 1-ին և 5-րդ դասարանցիներին: Հանդիպեցինք ֆիզիկոսի հետ: Ես ժամբարի ընդացքում մեկ անգամ եմ բացակայել քանի որ վատարողջ էի: Մեր ջոկատավարներն էին ընկեր Էմման և ընկեր Գայանեն:

Posted in Ճամբար

Ձմեռային ճամբար 1 օր

Ուսուցիչ

Գայանե Մխիթարյան

1 ժամ

1 ժամը մեր մոտ խեցեգործություն էր ընկեր Մովսեսի մոտ այնտեղ մենք կարող եինք տարբեր բաներ պատրաստել բայց ես պատրաստեցի մարդու դեմք:

2 ժամ

2 ժամը մեր մոտ ֆիզկուլտուրա էր մենք գնացինք սեղանի թենիս և այնտեղ խաղացինք:

Posted in Աշխարհագրություն 8

Ինքնաստուգում աշխարհագրություն

Գերմանիայի տնտեսության զարգացման նախադրյալները

  1. Արդյունաբերական բազա: Գերմանիան ունի հզոր արդյունաբերական ավանդույթներ՝ մեքենաշինություն, ավտոմոբիլային արդյունաբերություն (BMW, Volkswagen), քիմիական արդյունաբերություն (BASF), և տեխնոլոգիաներ:
  2. Կրթություն և գիտություն: Ունի բարձրորակ կրթական համակարգ և գիտահետազոտական կենտրոններ:
  3. Աշխատուժի որակ: Որակավորված և բարձրակարգ աշխատուժ:
  4. Տրանսպորտային ենթակառուցվածքներ: Գերմանիան Եվրոպայի տրանսպորտային հանգույցն է՝ լավ զարգացած ճանապարհներ և երկաթուղիներ:
  5. Եվրոպական կենտրոնական դիրք: Գերմանիայի աշխարհագրական դիրքը նպաստում է առևտրային հարաբերությունների զարգացմանը Եվրոպայի տարբեր երկրների հետ:
  6. Համաշխարհային շուկա: Գերմանիան մեծ դեր ունի համաշխարհային առևտրի ոլորտում՝ հանդիսանալով խոշոր արտահանող:

Դերը ժամանակակից աշխարհում

Գերմանիան աշխարհի խոշորագույն տնտեսություններից մեկն է, որը առաջատար է ԵՄ-ում: Այն ազդեցիկ է քաղաքական, տնտեսական և տեխնոլոգիական ոլորտներում՝ հանդես գալով որպես կայունության և համագործակցության երաշխավոր Եվրոպայում:


Հարավային Եվրոպայի աշխարհագրական դիրքը և դրա փոփոխությունը

Աշխարհագրական դիրքը: Հարավային Եվրոպան զբաղեցնում է Միջերկրական ծովի ավազանը և ներառում է Իսպանիան, Իտալիան, Պորտուգալիան, Հունաստանը և այլ երկրներ: Այն կապող օղակ է Եվրոպայի, Աֆրիկայի և Ասիայի միջև:

Փոփոխություններ ժամանակի ընթացքում:

  1. Հին դարերում: Միջերկրական ծովի նավահանգիստները տնտեսական և մշակութային կենտրոններ էին (Հռոմ, Աթենք):
  2. Միջին դարերում: Տնտեսական կենտրոնը տեղափոխվեց դեպի Հյուսիսային Եվրոպա:
  3. Ժամանակակից դարաշրջանում: Տրանսպորտի և տուրիզմի զարգացումը նոր կյանք տվեց տարածաշրջանին:

Տնտեսական զարգացած ճյուղերը:

  • Տուրիզմ (Հունաստան, Իտալիա, Իսպանիա):
  • Գյուղատնտեսություն (ձիթապտուղ, գինի, ցիտրուսայիններ):
  • Տրանսպորտ: Կապված Միջերկրական ծովի կարևոր նավահանգիստների հետ:
  • Աներգետիկ հանքանյութեր: Հունաստանում և Իտալիայում:

Իտալիայի աշխարհագրական դիրքի առավելություններն ու թերությունները

Առավելություններ:

  1. Ծովային դիրք: Միջերկրական ծովով սահմանակից է, ինչը նպաստում է առևտրին և տրանսպորտին:
  2. Կենտրոնական դիրք Եվրոպայում: Իտալիան հանդիսանում է Արևմտյան և Արևելյան Եվրոպայի միջև անցումային գոտի:
  3. Բնական ռեսուրսներ: Արդյունավետ գյուղատնտեսական տարածքներ (Պո հովիտ):

Թերություններ:

  1. Լեռնային ռելիեֆ: Լեռնային տարածքների գերակայությունը խոչընդոտում է գյուղատնտեսության զարգացմանը:
  2. Երկրաբանական ռիսկեր: Սեյսմիկ ակտիվություն, հրաբուխների գոյություն:
  3. Բնակչության անհավասար բաշխում: Հյուսիսը տնտեսապես ավելի զարգացած է, քան հարավը:

Ռուսաստանի բնակչության անհամաչափ բաշխման պատճառները

  1. Կլիմայական պայմաններ: Բնակչության մեծ մասը կենտրոնացած է Եվրոպական մասում, որտեղ կլիման բարենպաստ է:
  2. Տնտեսական կենտրոններ: Մեծ քաղաքները (Մոսկվա, Սանկտ Պետերբուրգ) գտնվում են արևմտյան մասում:
  3. Պատմական զարգացում: Ռուսաստանում արդյունաբերական և գյուղատնտեսական զարգացումը ավելի շատ կենտրոնացել է Եվրոպական հատվածում:
  4. Բնական ռեսուրսներ: Չնայած Սիբիրում կան հսկայական ռեսուրսներ, կլիմայական և ենթակառուցվածքային դժվարությունները խոչընդոտում են բնակչության մեծ ծավալով հաստատվելը:

Վրաստանի զարգացման նախադրյալները

  1. Աշխարհագրական դիրք: Կովկասյան լեռնաշղթայի հարևանությամբ և Եվրասիայի խաչմերուկում՝ անցման կետ Եվրոպայի և Ասիայի միջև:
  2. Բնական ռեսուրսներ: Մեծ պաշարներ մետաղների, ջրային ռեսուրսների և տուրիզմի համար հարմար պայմաններ:
  3. Գյուղատնտեսություն: Հարմարավետ կլիմա և բերրի հողեր, հատկապես խաղողագործության և թեյի մշակության համար:
  4. Տուրիզմ: Պատմամշակութային արժեքներ և գեղատեսիլ բնություն:
  5. Տրանսպորտային կարևորություն: Նավթային և գազային խողովակաշարերի անցումը Վրաստանի տարածքով:

Հարավ-արևմտյան Ասիայի դերը աշխարհում

  1. Նավթ և գազ: Տարածաշրջանը համարվում է նավթի և գազի հիմնական մատակարարը (Սաուդյան Արաբիա, Իրան, Քուվեյթ):
  2. Քաղաքական ազդեցություն: Տարածաշրջանի երկրները հաճախ հանդես են գալիս որպես համաշխարհային քաղաքականության առանցքային խաղացողներ:
  3. Կրոնական կենտրոններ: Այս տարածաշրջանը համարվում է իսլամի, քրիստոնեության և հուդայականության ծագման կենտրոն:
  4. Առևտրային ուղիներ: Տարածաշրջանը անցնում է հին առևտրային ուղիներով (Մետաքսի ճանապարհ):
  5. Տրանսպորտային հանգույցներ: Կարևոր նավահանգիստներ Պարսից ծոցում և Միջերկրական ծովում:
Posted in English 8

Test

Fill in the correct form of the PRESENT TENSE (simple and progressive)

 Dear Editor! I _____am writing________________ (WRITE) this letter because it _________seems____________ (SEEM) to me that far too many changes ________are taking_____________ (TAKE) place in my country these days, and, as a result, we _______are losing______________ (LOSE) our identity. I ___________live__________ (LIVE) in a small town but even this town __________is changing___________ (CHANGE) before my eyes. For example, town authorities ________are building_____________ (BUILD) a burger place where my favourite restaurant used to be. Our culture _________belongs____________ (BELONG) to everybody, and I ____________do not understand_________ (NOT UNDERSTAND) why the town leaders ___________are not doing__________ (NOT DO) to preserve it. They simply __________do not care___________ (NOT CARE). In fact, I ________am thinking_____________ (THINK) of starting an action group. I __________ am appearing___________ (APPEAR) on a TV show on Friday evening to make people aware of how importance this issue is. It’s time for us to start doing something before it ______gets_______________ (GET) too late.

 

Past Tense – Simple or Progressive: Fill in the correct form 1. I ________saw_________ Sue in town yesterday, but she _______did not see__________ me. She ______was ____looking___________ the other way. (see, not see, look) 2. I _________meet________ Tom and Jane at the airport a few weeks ago. They ________were going_________ to Berlin and I ________was going_________ to Madrid. We _______had________a chat while we ________were waiting_________ for our flights. (meet, go,go,have,wait) 3. I ________was cycling_________ home yesterday when suddenly a man _______stepped__________ out into the road in front of me. I ________was going_________ quite fast but luckily I _________managed________ to stop in time and _______did not hit__________ him. (cycle, step, go, manage, not hit) 4. Jerry _____was waiting____________ for me when I _______arrived__________ . (wait, arrive) 5. “What _________were you doing________ at this time yesterday”? – “I was asleep.” (you do) 6. “_________Did you go________ out last night?” – “No, I was too tired”. (you go) 7. “Was Carol at the party last night?” – “Yes she ______was wearing___________ a really nice dress.” (wear) 8. How fast _________were you driving________ when the accident _________happened________ ? (you drive, happen) 9. John _______took__________ a photo of me while I ________was not looking___________ . (take, not look) 10. We _________were________ in a very difficult position. We ___________did not know______ what to do. (be, not know) 11. I haven’t seen Alan for ages. When I last _______saw__________ him, he _______was trying__________ to find a job in Leeds (see, try) 12. I _______was walking__________ along the street when suddenly I _______heard__________ footsteps behind me. Somebody _______was following__________ me. I was frightened and ________started_________ to run. (walk, hear, follow, start) 13. When I ________was_________ young I ______wanted___________ to be a bus driver. (be, want) 14. While Mike _________was watching________ TV Sheila _________was reading________ a book. (watch, read) 15. She ________was waiting_________ for the bus when I _______saw__________ her yesterday. (wait, see) 16. On Sunday I _________went________ for a walk and then I ________visited_________ the museum. (go, visit) 17. He ____________was preparing_____ lunch when the first guests _________arrived________ . (prepare, arrive) 18. She ________was sleeping_________ when she suddenly _________heard________ a strange noise. (sleep,hear) 19. We ________were sailing_________ on the lake when a terrible thunderstorm ________came_________ up. (sail, come) 20. Some minutes later his friend _________came_______ to take him to the airport. (come) 21. While his friend __________was driving______ the car, John _________was talking________ about his holidays. (drive, talk) 22. John _______was having__________ a shower when the telephone _________rang________ . (have, ring) 23. When they ________arrived_________ at the airport, the plane ___________had already flown___________ high above their heads. (arrive, already fly) 24. They _________went________ to the restaurant and ________had_________ a cup of coffee. (go, have) 25. While the football teams ________were warming_________ up, the fans _______were waving__________ their flags. (warm, wave)

 

Past or Present Perfect Tense – Simple form 1. The weather _______has been__________ (be) awful in the past few days. 2. We ________have washed_________ (wash) the dishes. They’re clean now. 3. ____________Has your course started_________________ (your course, start) yet? 4. Emma ______packed___________ (pack) her suitcase last night. 5. They _______have closed__________ (close) the factory. – Really? When __________did that happen____________ (that happen) ? 6. Shall we play tennis? We ________haven’t played_________ (not play) since we were children. 7. The airplane _______has landed__________ (land) . The pilot is just getting out. 8. Prices _______have gone__________ (go) up. Everything is more expensive this year. 9. I’m tired. We ______have walked___________ (walk) 10 miles. 10. The Queen _________arrived________ (arrive) in an RAF helicopter last night. 11. How long _____________as Vicky had_________ (Vicky, have) that camera? – For about a month. 12. We ______have just come________________ (just come) back from our holidays. 13. You parcel ________has arrived_________ (arrive). The postman _________brought________ (bring) it two hours ago. 14. He ______has been___________ (be) at his computer for two hours. 15. We ________lived_________ (live) there for ten years but we __________have been_______ (be) in Birmingham for the last two. 16. We ___________haven’t had______ (not have) a party for ages. 17. My sister’s car is only a year old but she __________has already crashed_________________ (already crash) it. 18. Dinosaurs _______roamed__________ (roam) the earth millions of years ago. 19. It _______hasn’t rained______________ (not rain) yet today. 20. _____________Have you seen_____________ (you see) last week’s magazine? – It must be here somewhere.

Posted in Հայոց լեզու 8

Հայոց լեզու

1.Կետադրի՛ր:

Մենք ես ու Ցոլակը մտանք բակ: Ընկերներս գլխաբաց թե հասարակ շապիկով երկու տղա քայլում էին գետափով: Ես ու իմ ընկերը Անդոն հաց ենք տանում նրա հոր բրուտ Ավագի համար: Կարմիր շորերով աղջիկը այդ բարձրահասակ երեխան հեռացավ կտուրից ու մոտեցավ աղջիկներին: Մուխի մեջ երևաց ոսկե ծամիկներով Ազնոն դուստրը իմ վաղեմի ծանոթի: Քամին աշխարհի հզոր ու անսանձ ոգին վայրագ ուժով խառնեց- պղտորեց գետի անշարժ ջրերը: Մեր երեխաներիս աչքը չէր հեռանում արագիլներից: Ամենավերին աստիճանին կանգնած էր իմ բարեկամը Բաֆուտի Ֆոնը: Ծառերից հազարամյա կաղնիներից կանցնես ու կտեսնես փնտրածդ հյուղակը:

Մենք` ես ու Ցոլակը, մտանք բակ: Ընկերներս՝ գլխաբաց, թե հասարակ շապիկով երկու տղա, քայլում էին գետափով: Ես ու իմ ընկերը՝ Անդոն, հաց ենք տանում նրա հոր՝ բրուտ Ավագի համար: Կարմիր շորերով աղջիկը, այդ բարձրահասակ երեխան, հեռացավ կտուրից ու մոտեցավ աղջիկներին: Մուխի մեջ երևաց ոսկե ծամիկներով Ազնոն՝ դուստրը իմ վաղեմի ծանոթի: Քամին՝ աշխարհի հզոր ու անսանձ ոգին, վայրագ ուժով խառնեց-պղտորեց գետի անշարժ ջրերը: Մեր՝ երեխաներիս, աչքը չէր հեռանում արագիլներից: Ամենավերին աստիճանին կանգնած էր իմ բարեկամը՝ Բաֆուտի Ֆոնը: Ծառերից՝ հազարամյա կաղնիներից, կանցնես ու կտեսնես փնտրածդ հյուղակը:

2.Տրված պարզ նախադասությունները բարդեցրո՛ւ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող երկրորդական նախադասություններ:

Այս սայլը տեղից միայն մի ուժ կարող է շարժել: (ե՞րբ) Քչերը գիտեն: (ի՞նչ) Փորձարարները զղջում էին: (ինչո՞ւ) Նա բոլորովին չէր վախենում: (ինչի՞ց) Բոլորի հայացքներն ուղղվեցին նավի կողմը: (ո՞ր)

Այս սայլը տեղից միայն մի ուժ կարող է շարժել, երբ հզոր քամի է փչում:Քչերը գիտեն, թե ինչպես է կառուցվել այդ գյուտը:Փորձարարները զղջում էին, որ իրենց փորձը ձախողվել էր:Նա բոլորովին չէր վախենում, թեև գիշերը մթին էր:Բոլորի հայացքներն ուղղվեցին նավի կողմը, որը մոտենում էր նավահանգստին: