Author: davitharutyunyan2012

Posted in հասարակագիտություն 8

Մարդը որպես արժեք

Posted on by davitharutyunyan2012

Բացատրել ի՞նչ եք հասկանում արժեք ասելով:

Արժեք ասելով, ես հասկանում եմ մարդկային որակները։ Յուրաքանչյուր ոք կարևորում է տարբեր արժեքներ մարդու մեջ։ Մեկն ասում է, որ կարևորը ազնիվ, հարգալից լինելն է, իսկ մյուսը՝ բարի և օգնող։

Ընդհանրապես արժեքը դա մարդու համար ամենաթանկ բանն է։ Մենք բոլորս էլ ունենք մեզ համար ամենաթանկ բաները և այն համարում ենք արժեք։ Օրինակ՝ ամեն մեկս ծնվել ենք տարբեր մտածելակերպով ընտանիքներում և մեր ընտանիքի ստացած ամեն ինչը համարում ենք ամենաթանկը։ Այսինքն՝ ինչպես բոլոր տարբեր բաներում, այնպես էլ արժեք հասկացողության մեջ տարբեր կարծիք ունենք։ Իմ տեսանկյունով ինձ համար կարևորագույն արժեքը կարող է ուրիշի համար արժեքավոր չլինել, և այդպես բոլորի դեպքում։

Ինձ համար մարդու մեջ ամենակարևոր արժեքը դա ազնիվ լինելն է։ Կարծում եմ, պետք չէ մեզ կեղծել, պետք է ցույց տալ բոլորին մեր իսկական ոք, պետք չէ կաշկանդվել մեր որևէ բնավորության գծից և փոխել այն՝ նմանվելով ուրիշին։

Բացի նյութական արժեքներից, այլ արժեքներ երբեք չեն կորցնի իրենց նշանակությունը։ Ինչքան էլ դասը վերաբերվում էր մարդկային արժեքների մասին, կան մարդիկ, ովքեր հենց մարդու մեջ նյութական արժեքներ են փնտրում՝ շքեղ շորերը, հարդարված լինելը, աշխատավարձը և այլն։ Ես այդպես չեմ մտածում, այդ նյութական իրերը մանր բաներ են կյանքում։ Կարևորը, մեզ լավ զգանք, այդ արժեքները պահելով։

Posted in Պատմություն 8

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎՐՈՊԱՅՈՒՄ

Posted on by davitharutyunyan2012

Ի՞նչ էր ինդուլգենցիան և ի՞նչ նպատակի էր ծառայում:

Ինդուլգենցիա
Ինդուլգենցիան միջնադարյան կաթոլիկ եկեղեցում մեղքերի թողության փաստաթուղթ էր, որը հավատացյալները կարող էին գնել։ Այն համարվում էր եկեղեցու կողմից շնորհվող հատուկ արտոնություն, որը հնարավորություն էր տալիս մեղքերի թողություն ստանալ և ազատվել աստվածային պատժից։ Ինդուլգենցիան օգտագործվում էր եկեղեցու ֆինանսական կարիքները հոգալու համար, հատկապես շինարարական նախագծերի, ինչպես օրինակ՝ Սուրբ Պետրոսի տաճարի կառուցման ֆինանսավորման նպատակով։ Սակայն դա դարձավ բողոքական ռեֆորմացիայի պատճառներից մեկը, քանի որ շատերը քննադատում էին դրա վաճառքը որպես կոռուպցիա։
Ի՞ նչ է ռեֆորմացիան:

Ռեֆորմացիա
Ռեֆորմացիան 16-րդ դարում Եվրոպայում տեղի ունեցած կրոնական շարժում էր, որի նպատակն էր վերափոխել կաթոլիկ եկեղեցու դոգմաներն ու պրակտիկաները։ Այն սկիզբ առավ Մարտին Լյութերի կողմից 1517 թվականին Վիտենբերգում 95 թեզիսների հրապարակմամբ։ Այս շարժման հետևանքով ձևավորվեցին բողոքական եկեղեցիները, որոնք մերժեցին Հռոմի պապի իշխանությունը։ Ռեֆորմացիան խորապես ազդեց Եվրոպայի կրոնական, քաղաքական և սոցիալական կառուցվածքի վրա։
Ե՞րբ է սկսվել և որքա՞ն է տևել Նիդերլանդական հեղափոխությունը:

Նիդերլանդական հեղափոխություն
Նիդերլանդական հեղափոխությունը (մոտավորապես 1568-1648) պայքար էր Նիդերլանդների՝ Իսպանիայի տիրապետությունից անկախանալու համար։ Այն ներառում էր քաղաքական, կրոնական և տնտեսական դրդապատճառներ, որոնցից հատկապես կարևորվում էր բողոքականների և կաթոլիկների միջև հակամարտությունը։

Տևողություն. Այս պայքարը տևեց մոտ 80 տարի՝ հայտնի է որպես Ութսունամյա պատերազմ։
Ինչո՞վ ավարտվեց այդ պայքարը:

Ավարտ. Հեղափոխությունն ավարտվեց 1648 թվականին Մյունստերի պայմանագրով, որը ստորագրվեց Վեստֆալիայի խաղաղության շրջանակներում։ Այս պայմանագրով Նիդերլանդների Հանրապետությունը (Հյուսիսային Նիդերլանդներ) ճանաչվեց որպես անկախ պետություն, մինչդեռ Հարավային Նիդերլանդները մնացին իսպանական տիրապետության ներքո։
Նիդերլանդների անկախությունը խթանեց երկրի տնտեսական զարգացումը՝ այն դարձնելով Եվրոպայի խոշորագույն առևտրային կենտրոններից մեկը։

Posted in English 8

English

Posted on by davitharutyunyan2012

11. A.

  1. A. Have a look B. In the middle of
  2. B. No wonder
  3. B. The kind of thing
  4. A. What do you reckon? B. You’re not supposed to
  1. A.
  2. Clean, give
  3. Will phone, didn’t arrive
  4. Speak,will not understand
  5. Phones,will tell
  1. B.
  2. Don’t you
  3. Doesn’t she
  4. Isn’t he
  5. Aren’t we
  6. Are they
  7. Has she
Posted in Գրականություն 8

Պատրանք

Posted on by davitharutyunyan2012

Երանի՜ նրան, ով պատրանք ունի, որովհետև նրա համար աշխարհը հայրենի հարկ է դառնում՝ քաղցր ու ջերմագին:

Երանի՜ նրան, ով կարող է գեղեցիկ ստով խաբվել, որովհետև իրական աշխարհը դառն է ու դաժան, և մարդկանց կամքը՝ չար ու անիրավ:

Եվ, վերջապես երանի՜ նրան, ով երազ ունի, որովհետև երազն է, որ սփռում է իր ծաղկաբույր պարտեները՝ օձուտ ու տատասկոտ անապատների վրա:

Մի գուսան է եղել՝ անտուն ու թափառական: Գյուղից գյուղ շրջում էր նա պատմելու համար հինավուրց զրույցները բարի և ազնիվ գործերի մասին. Հյուսում էր խոնարհ խրճիթների մեջ իր տեսիլները մի արդար ապագայի մասին, և վառում էր պատանիների սրտերը ճշմարտի սիրով, ու քարացածների քնած խիղճը վրդովում մի պահ:

Եվ այսպես վաստակում էր այն պատառ հացը, որ ստիպված է մարդ ունենալ ամեն օր:

Աշնան մի օր, երբ մի գյուղից մյուս գյուղն էր գնում նա, մշուշը ծածկեց նեղ արահետը. մոլորվեց գուսանը մացառների մեջ, գիշերվա մութը վրա հասավ, և զայրագին փչեց հյուսիսի հողմը, որ անպարտելի ցրտով այրում էր անպատըսպար գուսանի մարմինը:

Դեգերում էր նա մի խորշ, մի խոռոչ գտնելու համար՝ պաշտպանվելու կատաղի հողմից. և հանկարծ հանդիպեց մի լքված հյուղակի, որի բաց դռնից տեսավ բուխարիկի մեջ երկու մեծ, բոցավառ կայծեր՝ երկու մեծ, բոցավառ ածուխի նման. շտապ ներս մտավ գուսանը, նստեց բուխարիկի մոտ և սառած ձեռները տարածեց ածուխի վրա. ջերմությունը ձեռքերից տարածվեց ողջ մարմնի մեջ. տաքացավ գուսանը, և ձեռքերը անընդհատ բռնած մշտավառ ածուխի վրա՝ գլուխը հենեց պատին և ննջեց երջանիկ մանուկների պես:

Երբ հողմը դադար առավ, պարզվեց երկինքը և նշույլող լույսը շողաց լքված խրճիթում, գուսանը զարթնեց և տեսավ, որ բուխարիկի մեջ կրակի փոխարեն մի կատու է ծվարել՝ ոսկեղեն աչքերը երկու ածուխի պես բոցավառ, որ, սակայն, դաժան գիշերին փրկեցին նրա կյանքը:

Երանի՜ նրան, ով պատրանք ունի, որովհետև նրա համար աշխարհը հայրենի հարկ է դառնում՝ քաղցր ու ջերմագին:

Երանի՜ նրան, ով կարող է գեղեցիկ ստով խաբվել, որովհետև իրական աշխարհը դառն է ու դաժան, և մարդկանց կամքը՝ չար ու անիրավ:

Եվ, վերջապես երանի՜ նրան, ով երազ ունի, որովհետև երազն է, որ սփռում է իր ծաղկաբույր պարտեները՝ օձուտ ու տատասկոտ անապատների վրա

Անծանոթ բառեր

անիրավ-անարդար

Երկու արվեստագետ. Ավետիք Իսահակյան

Միևնույն քաղաքում ապրում էին երկու քանդակագործ։ Նրանցից ամեն մեկի հոգում, ինչպես արևը երկնքի խորքում, բոցավառվում էր գեղեցիկի կատարելատիպը։ Եվ նրանցից ամեն մեկը ճգնում էր իր հոգու այդ անձև, անմարմին գեղեցկությունը դրսևորել, հանել հոգու անհունից, ձև ու մարմին տալ նրան, դարձնել ըմբռնելի, շոշափելի։
Եվ ուժգնապես տենչում էին նրանք իրենց ներաշխարհի կատարելատիպ գեղեցիկը իրացնել-առարկայացնել, անմահացնել հավերժորեն։
Եվ նրանցից ամեն մեկը վեր առավ մարմարիոնի զանգվածը և աշխատեց նրա վրա. մեկն աշխատում էր գիշեր և ցերեկ, ցերեկ և գիշեր, ճգնելով և տառապելով, լուռ և մտախոհ, իսկ մյուսն՝ ուրախ և զվարթ երգը շուրթերին, մանկան պես խաղալով մարմարիոնի հետ։
Մեծ ամբոխը, որ խռնվում է շուկաներում և հրապարակներում, որ հացից հետո գեղեցկություն է որոնում հրճվելու համար, լռիկ ու հետաքրքիր դեգերում էր անխոնջ մեծ արվեստագետների տան շուրջը՝ գոնե մի անգամ տեսնելու այն վսեմական գեղեցկության մի ճաճանչը, որ բխում է նրանց ստեղծագործ հոգու անհունից, ինչպես արևը տիեզերական մռայլների անդունդներից։
Եվ հասավ օրը, երբ առաջին արվեստագետը ավարտեց իր երկը, և շղարշների ներքո պարուրված նրա քանդակածոն հրապարակ տարվեց։
Ամբոխը ծով էր կապել հրապարակում և ալիք-ալիք կանգնել. բացին շղարշները, և արևի ոսկեհուռ սլաքների տակ շողաց շուշանափայլ — մի չքնաղագեղ կույսի անդրի։
Եվ ամբոխը հոգեզմայլ և հափշտակված՝ ծունր իջավ գեղեցկի առջև, երկրպագեց նրա կատարելատիպին, ներբողներ երգեց արվեստագետին։
Իսկ ինքը, ձուլված  ամբոխի մեջ, նրա շարքերում, նրա հետ ծնրադիր երկրպագում էր իր ստեղծագործությունը, գոհունակ և հիացած իր անրջական գեղեցկի մարմնացումով։
Եվ խոսում էր ինքն իր սրտի հետ. -«Իմ հոգում կատարյալ գեղեցիկն էր բոցավառվում. և ես կարողացա արտահայտել բոլորը, ամբողջը, իմ սրբության սրբությունը, որին ես պաշտում եմ»։

Հասավ այն օրը, երբ մյուս արվեստագետը, որ ստեղծագործում էր երգով ու խաղով, ավարտեց իր երկը. և շղարշների ներքո պարուրված նրա քանդակածոն հրապարակ տարվեց։ Բացին շղարշները, և արևի ոսկեհատ սլաքների տակ շողշողաց շուշանափայլ մարմարիոնը — մի հիացական, գեղահրաշ կույսի անդրի։
Ամբոխը, որ անշշուկ՝ ծով էր կապել հրապարակում և ալիք-ալիք կանգնել, երբ տեսավ անդրին, մի մարդու պես գետին խոնարհվեց, երկրպագեց և ծովի նման շառաչեց.
-Ահա՛ իսկական գեղեցիկը, միակ կատարյալը՝ անմահ և հավերժական. փա՜ռք և սքանչցում մեծ արվեստագետին. նա տվեց մեզ մեծ գեղեցկությունը։
Այդ միջոցին մեծ արվեստագետը, որ կանգնել էր անդրիի մոտ՝ մռայլ աչքերով և մթին կնճիռներով, խորհում էր իր հոգու օվկիանում. «Իմ մեջ տիեզերական գեղեցիկն է ապրում, և իմ հոգում գեղեցկության արևներ են բոցավառվում, որոնցից ես մի նսեմ շողք միայն կարողացա խլել արտահայտելու, մարմնացնելու համար, բայց տիեզերքը մնաց իմ մեջ նորից անձեռնմխելի, իմ մեջ մեծ լռությունն է ծավալվում, ես մի նսեմ հնչյուն միայն կարողացա պոկել այդ մեծ լռությունից, բայց նա՝ բոլոր-բովանդակ մնաց համր ու անխոս իմ մեջ. արդյոք կարո՞ղ եմ հոգուս բոլոր արևները արտաշխարհ հանել, մեծ լռությանը լեզու տալ, և արդյոք ամբոխը պիտի հասկանա՞…»։
Եվ նա մռայլը աչքերին՝ վեր առավ մուրճը անդրին փշրելու համար, սակայն շրջապատ-մարդիկ բռնեցին նրա բազուկը, և ամբոխն աղաղակեց.
-Մեծ արվեստագե՛տ, նվիրիր այն մեզ, խնայիր մեզ, նա մեր գեղեցկի աստվածն է այսուհետ. մենք պաշտում ենք նրան…
Եվ արվեստագետը նորից խորհեց իր հոգու օվկիանում. «Ա՛յն, ինչ որ տվի աղքատ ամբոխին- դա փշրանքն էր հոգուս հարստության. և ա՛յն, ինչ որ թափվեց իմ գեղեցկության տիեզերական բաժակից, նա ընկավ ամբոխի վրա և ամբոխացավ. ուրեմն այդ թո՛ղ նրան լինի, ինձ նա պետք չէ, ես բարձր եմ նրանից. նա կատարյալը չէ. նա ես չեմ…»։

Ապա հեռացավ հպարտ ու մենակ, մեկուսացավ և զվարթագին սուզվեց իր հոգու անհունի մեջ՝ ստեղծագործելու բուռն տենչով, որ մեծ լռությանը լեզու տա և գեղեցկի կատարելությանը մարմին զգեցնե՝ իրականացնելու իր հոգին բոլոր հավիտյանների համար։

Անծանոթ բառեր

ճգնել-ջանք թափել

մարմարիոն-Մարմար

դեգ-Կեղտ

անխոնջ-Չհոգնող

ճաճանչ-Ճառագայթ

Posted in Երկրաչափություն 8

Բուրգ

Posted on by davitharutyunyan2012

Ո՞ր մարմինն է կոչվում  բուրգ։

Բուրգն  այն  բազմանիստն  է, որի  նիստերից  մեկը  բազմանկյուն  է, իսկ  մյուս  բոլոր նիստերն  ընդհանուր  գագաթով  եռանկյուններ  են:

2.GEOGEBRA ծրագրով գծիր  բուրգ։

3.Ո՞ր նիստերն են կոչվում հիմքեր, կողմնային նիստեր:

Բազմանկյունը  կոչվում  է  բուրգի  հիմք, եռանկյունները՝  կողմնային  նիստեր ,իսկ եռանկյունների  ընդհանուր  գագաթը՝  բուրգի  գագաթ։ Բուրգի գագաթը հիմքի բազմանկյան գագաթներին միացնող հատվածները կոչվում են կողմնային կողեր, իսկ գագաթի հանդիպակաց կողմերը՝ հիմքի կողեր։

4․Գտեք վեցանկյան բուրգի կողերի, գագաթների, նիստերի քանակը,

GEOGEBRA     ծրագրով գծեք վեցանկյուն բուրգ:

5․Կարո՞ղ է բուրգի կողերի թիվը լինել՝

   ա) 13      բ) 16      գ) 19։     Պատասխանը հիմնավորել։

Միայն “բ) 16” է հնարավոր, որովհետև կողերի թիվը պետք է զույգ լինի։

6․Կարո՞ղ է լինել այնպիսի բուրգ, որն ունի ՝

   ա) 9 նիստ,         բ)  9 կող։    Պատասխանը հիմնավորել։

ա) Այո, 9 նիստ ունեցող բուրգ հնարավոր է, եթե հիմքը ութանկյուն է։


բ) Ոչ, 9 կող ունեցող բուրգ լինել չի կարող, որովհետև կողերի թիվը միշտ զույգ է։

7․ Ինչպե՞ս է կոչվում այն բուրգը, եթե այն ունի

   ա) 13 նիստ     բ) 10 գագաթ    գ) 12 կող։

8․Քառանկյուն բուրգի հիմքը 64 սմ պարագծով քառակուսի է, իսկ կողմնային նիստերը

     հավասարակողմ եռանկյուններ են։ Գտեք բուրգի կողմնային կողերը։

Posted in Աշխարհագրություն 8

Աշխարհագրություն

Posted on by davitharutyunyan2012
  1. Ի՞նչ դեր ունեն Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու բնական ռեսուրսները երկրի զարգացման հարցում։
  2. Ռուսաստանի բնական պայմաններն ու ռեսուրսները խիստ ազդում են երկրի բոլոր ոլորտների վրա՝ միաժամանակ ստեղծելով ինչպես մեծ հնարավորություններ, այնպես էլ մարտահրավերներ։
  3. Ուրվագծայի քարտեզի վրա նշել Ռուսաստանի հարևան պետությունները, ափերը ողողող ջրային ավազանները:
Posted in Հայոց լեզու 8

Հայոց լեզու 18.11.24

Posted on by davitharutyunyan2012

1.Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից և ձայնարկություններից բայեր կազմի´ր:

Ա. Ծաղիկ-ծաղկել, քար-քարկոծել, անուն-անվանել, քարոզ-քարոզել, ձև-ձևափոխել: Բ. Մեծ-մեծանալ, Բարձրանալ,Կարմիր – Կարմրել,Տափակ – Տափակվել,Սուր – Սրվել: Գ. Ոչինչ-Ոչինչացնել,Բոլոր -Բոլորել,Նույն – Նույնացնել,Ամբողջ-Ամբողջացնել: Դ. Կրկին – Կրկնել
Արագ – Արագացնել,Դանդաղ – Դանդաղել,Հաճախ – Հաճախել: Ե. Վա՜յ – Վայել,Մկըկը – Մկըկալ,Տը՜զզ – Տզզալ,Թրը՛խկ – Թրը՛խկալ:

2. Տրված բայերից նորերն ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ:

Ա.Նայել → Անդրնայել, Վերնայել
Կառուցել → վերակառուցել
Գրել → Վերգրել, Հակագրել
Ճառել → Անդրճառել, Վերճառել
Դառնալ → Հակադարձվել
Հայտնել → Մակհայտնել
Բ.Անդր → Անդրադառնալ
Վեր → Վերակառուցել
Արտ → Արտգրել
Հակ → Հակաձևել
Մակ → Մակնշել
Ստոր → Ստորադրել

3.Փորձի՛ր բացատրել բայերի նման խմբավորումը:

Ա. Տեսնել, նստել, ձևել, կարել, իջնել, բարձրանալ, մեծացնել: Բ.Ձևափոխել, շրջանցել, հեռագրել, մեղադրել: Գ. Գլուխ տալ, ձիգ տալ, գործ անել, վեր կենալ:

Posted in English 8

English 14.11.24

Posted on by davitharutyunyan2012

Put the verbs into the correct form (present perfect simple).

  1. I (not / work)  today.
  2. We (buy)  a new lamp.
  3. We (not / plan)  our holiday yet.
  4. Where (be / you) ?
  5. He (write)  five letters.
  6. She (not / see)  him for a long time.
  7. (be / you)  at school?
  8. School (not / start)  yet.
  9. (speak / he)  to his boss?
  10. No, he (have / not)  the time yet.
  11. I haven’t worked today.
    We have bought a new lamp.
    We haven’t planned our holiday yet.
    Where have you been?
    He has written five letters.
    She hasn’t seen him for a long time.
    Have you been at school?
    School hasn’t started yet.
    Has he spoken to his boss?
    No, he hasn’t had the time yet.

Put in the correct question tags for each sentence.

1. John smokes a lot,  ?

2. My mother has lovely hair,  ?

3. You do like this film we’re watching,  ?

4. He can’t speak English very well,  ?

5. Your brother isn’t married,  ?

6. She doesn’t cook very well,  ?

7. We can go to the cinema tomorrow if you want,  ?

8. They don’t have a very nice house,  ?

9. She is the richest woman in the town,  ?

10. We should leave before it gets dark,  ?

11. You’d like a cup of tea,  ?

12. They mustn’t go too near the lake,  ?

13. You’ll see John tomorrow,  ?

14. We won’t be going to that restaurant again,  ?

15. Let’s try and phone her again,  ?

16. You’ve seen this film already,  ?

17. Your uncle has never been out of the village,  ?

18. You’re seeing Amy next week,  ?

19. I’m not speaking first at the meeting,  ?

20. This was an interesting exercise,  ?

  1. John smokes a lot, doesn’t he?
  2. My mother has lovely hair, doesn’t she?
  3. You do like this film we’re watching, don’t you?
  4. He can’t speak English very well, can he?
  5. Your brother isn’t married, is he?
  6. She doesn’t cook very well, does she?
  7. We can go to the cinema tomorrow if you want, can’t we?
  8. They don’t have a very nice house, do they?
  9. She is the richest woman in the town, isn’t she?
  10. We should leave before it gets dark, shouldn’t we?
  11. You’d like a cup of tea, wouldn’t you?
  12. They mustn’t go too near the lake, must they?
  13. You’ll see John tomorrow, won’t you?
  14. We won’t be going to that restaurant again, will we?
  15. Let’s try and phone her again, shall we?
  16. You’ve seen this film already, haven’t you?
  17. Your uncle has never been out of the village, has he?
  18. You’re seeing Amy next week, aren’t you?
  19. I’m not speaking first at the meeting, am I?
  20. This was an interesting exercise, wasn’t it?
Posted in Երկրաչափություն 8

Ուղղանկյունանիստ և խորանարդ

Posted on by davitharutyunyan2012

Թեմա՝ Ուղղանկյունանիստ և խորանարդ։

Մեր շրջակայքի շատ առարկաներ ունեն այնպիսի զուգահեռանիստի տեսք, որի բոլոր նիստերը ուղղանկյուններ են: Այդպիսի առարկաներ են շենքերը, սենյակները, տուփերը, պահարանները:

Զուգահեռանիստը, որի կողմնային կողերն ուղղահայաց են հիմքին կոչվում է ուղիղ զուգահեռանիստ:

Այն ուղիղ զուգահեռանիստը, որի հիմքերն ուղղանկյուններ են կոչվում է ուղղանկյուն զուգահեռանիստ կամ պարզապես՝ ուղղանկյունանիստ:

Քանի որ ցանկացած ուղիղ զուգահեռանիստի կողմնային կողերն ուղղահայաց են հիմքին, ապա ուղղանկյունանիստի կողմնային նիստերն ուղղանկյուններ են:

Ուղղանկյունանիստի բոլոր վեց նիստերը ուղղանկյուններ են:

Ուղղանկյունանիստի ընդհանուր գագաթով երեք կողերի երկարությունները անվանում են ուղղանկյունանիստի չափսեր՝ երկարություն, լայնություն, բարձրություն:

Այն ուղղանկյունանիստը, որի բոլոր կողերը հավասար են, կոչվում է խորանարդ:

Պարզ է, որ խորանարդի բոլոր նիստերը միմյանց հավասար քառակուսիներ են:

Ուղղանկյունանիստի բոլոր չորս անկյունագծերը հավասար են, հատվում են մի կետում և հատման կետում կիսվում են:

Եթե ACC1 ուղղանկյուն եռանկյունից արտահայտենք ուղղանկյունանիստի անկյունագիծը՝ AC12=AC2+CC12,

և ADC ուղղանկյուն եռանկյունից արտահայտենք հիմքի անկյունագիծը՝ AC2=AD2+DC2, ապա ստանում ենք՝ AC12=AD2+DC2+CC12

Ուղղանկյունանիստի անկյունագծի քառակուսին հավասար է նրա երեք չափսերի քառակուսիների գումարին՝ D2=a2+b2+c2

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ո՞ր մարմինն է կոչվում ուղղանկյունանիստ։ GEOGEBRA ծրագրով գծել ուղղանկյունանիստ։

2․ Ի՞նչ երկրաչափական պատկերներից է կազմված ուղղանկյունանիստը։

Ուղղանկյունանիստը կազմված է 4 ուղղանկյունից և 2 քառակուսուց

3․ Ո՞ր մարմինն է կոչվում խորանարդը։ GEOGEBRA ծրագրով գծել խորանարդ։

4․ Քանի՞ նիստ, կող, գագաթ ունեն ուղղանկյունանիստն ու խորանարդը։

Երկուսն ել ունեն Վեց նիստ,տասներկու կող,ութ գագաթ:

5․ Որո՞նք են ուղղանկյունանիստի չափումները։

Ուղղանկյունանիստը ունի երեք չափում՝

  1. Երկարություն
  2. Լայնություն
  3. Բարձրություն

6․ Համեմատել խորանարդը և ուղղանկյունանիստը։

Նմանություններ

  1. Նիստերի, կողերի և գագաթների քանակ: Եվ՛ խորանարդը, և՛ ուղղանկյունանիստը ունեն 6 նիստ, 12 կող և 8 գագաթ։
  2. Ծավալ: Երկու մարմինների ծավալը հաշվարկվում է կողմերի արտադրյալով․
    • Խորանարդի համար՝ V=a3V = a^3V=a3,
    • Ուղղանկյունանիստի համար՝ V=a×b×cV = a \times b \times cV=a×b×c։
  3. Մակերես: Երկու մարմինների մակերեսը նույնպես հաշվարկվում է նիստերի մակերեսների գումարով․
    • Խորանարդի համար՝ S=6a2S = 6a^2S=6a2,
    • Ուղղանկյունանիստի համար՝ S=2(ab+ac+bc)S = 2(ab + ac + bc)S=2(ab+ac+bc)։

Տարբերություններ

  1. Կողերի չափեր:
    • Խորանարդ: Խորանարդի բոլոր կողերը հավասար են՝ a=b=ca = b = ca=b=c։
    • Ուղղանկյունանիստ: Ուղղանկյունանիստում կողերը կարող են տարբեր լինել՝ a≠b≠ca։
  2. Կառուցվածք:
    • Խորանարդ: Հավասարակողմ մարմին է, որի բոլոր նիստերը քառակուսիներ են։
    • Ուղղանկյունանիստ: Ունի ուղիղանկյուն նիստեր, բայց կողերը կարող են տարբեր լինել, ուստի նիստերը ուղղանկյուններ են։
  3. Սիմետրիայի աստիճան:
    • Խորանարդ: Ավելի սիմետրիկ է, քանի որ բոլոր կողմերը և նիստերը հավասար են։
    • Ուղղանկյունանիստ: Սիմետրիան ավելի քիչ է, քանի որ նիստերը և կողերը կարող են տարբեր լինել։

Օգտագործման տարբերություններ

  • Խորանարդ: Օգտագործվում է այն դեպքերում, երբ կարևոր է հավասարաչափ կառուցվածքը, օրինակ՝ ձեւավորման և մոդելավորման մեջ։
  • Ուղղանկյունանիստ: Ավելի տարածված է առօրյայում, օրինակ՝ սենյակների, արկղերի և տարբեր տարանների համար, որտեղ չափերը հաճախ տարբեր են։

7․ Տրված է հետևյալ ուղղանկյունանիստը:

Ո՞րն է ուղղանկյունանիստի անկյունագծի հաշվման բանաձևը:  Ընտրել ճիշտ բանաձև(եր)ը:

  • KM2=KN2+NM2
  • AM2=AD2+DC2+CM2
  • BN2=BD2+DN2

8․ Հայտնի են ուղղանկյունանիստի նույն գագաթից ելնող կողերի երկարությունները՝  10 սմ,  2 սմ  և  4 սմ: Գտնել  ուղղանկյունանիստի անկյունագծի քառակուսու երկարությունը:  

ուղղանկյունանիստի անկյունագծի քառակուսու երկարությունը հավասար է 120 սմ²։

9․ Հայտնի են ուղղանկյունանիստի հիմքի կողերի երկարությունները՝ 16 սմ, 24 սմ և  ուղղանկյունանիստի  անկյունագծի երկարության քառակուսին՝ 857: Գտնել ուղղանկյունանիստի բարձրությունը:

ուղղանկյունանիստի բարձրությունը հավասար է 5 սմ։

10․ Որոշել խորանարդի d անկյունագիծը, եթե նրա մի նիստի մակերեսը S=49 սմ2է:

խորանարդի անկյունագիծը մոտավորապես հավասար է 12.124 սմ։

Posted in Հայոց լեզու 8

Հայոց լեզու 13.11.24

Posted on by davitharutyunyan2012

1.Պարզի՛ր, թե տրված դերանուններն ի´նչ սկզբունքով են խմբավորվել և յուրաքանչյուր խմբին երեք-չորս դերանուն ավելացրո՛ւ:

Ա. Ես, դու, այս, ինչ, որ, մի: Բ. Ոչինչ, ամեն ոք, որտեղ, մեկմեկու, այստեղ: Գ. Ոչ ոք, ոչ մի, մի քանի, մեկն ու մեկը:

Ա.Ցուցական դերանուններ, Օրինակ նա

Բ.Անձնական դերանուններ Օրինակ այնտեղ

Գ.Փոխադարձ դերանուններ Օրինակ իրարից մեկը

2. Ընդգծված բառերը և բառակապակցությունները փոխարինի՛ր դերանուններով:

Քամիները փչում էին տարբեր ուղղություններով: Քամիներից ամենավատը հյուսիսայինն էր: Հյուսիսային քամին քշում-տանում էր մեծ քանակությամբ հող և, հողը քշելով գետնի վրայով, մեծ ու բարձր թմբեր էր առաջացնում: Արևելքից, արևմուտքից և հարավից փչող քամիները մեծ ու բարձր թմբեր չէին առաջացնում: Արևելքից, արևմուտքից և հարավից փչող քամիները փոշին շատ վեր էին բարձրացնում և փոշին քշում դեպի Ժայռոտ լեռեերը: Երկու տարի հետո հյուսիսային, հարավային, արևելյան և արևմտյան քամիները նշածս վայրը անապատի վերածեցին: Քամիներն առաջին տարում ոչնչացրին երկու միլիոն հեկտար մշակված հողեր` չհաշված այգիները, այգիները ոչնչացան կա՛մ ամբողջովին փոշով ծածկվելու, կա՛մ արմատների մերկանալու հետևանքով:

Քամիները փչում էին տարբեր ուղղություններով: Դրանցից ամենավատը հյուսիսայինն էր: Այն քշում-տանում էր մեծ քանակությամբ հող և, դրանով գետնի վրայով քշելով, մեծ ու բարձր թմբեր էր առաջացնում: Արևելքից, արևմուտքից և հարավից փչող քամիները մեծ ու բարձր թմբեր չէին առաջացնում: Դրանք փոշին շատ վեր էին բարձրացնում և դրան քշում դեպի Ժայռոտ լեռները: Երկու տարի հետո հյուսիսային, հարավային, արևելյան և արևմտյան քամիները նշածս վայրը անապատի վերածեցին: Քամիներն առաջին տարում ոչնչացրին երկու միլիոն հեկտար մշակված հողեր՝ չհաշված այգիները, որոնք ոչնչացան կա՛մ ամբողջովին փոշով ծածկվելու, կա՛մ արմատների մերկանալու հետևանքով:

3.Ընդգծված բառերը և բառակապակցությունները փոխարինի՛ր դերանուններով: Տրված և ստացված տեքստերր համեմատի՛ր:

Անգլիացի (կարևոր չէ, թե ով ) կենդանաբան Միջերկրական ծովի կղզիներում հետաքրքիր հայտնագործություն է արել հնագետների հետ: Անգլիացի կենդանաբանը Միջերկրական ծովի կղզիներում գտել է փղերի մնացուկներ, փղերի լայնությունն ուսահատվածում հասնում է ընդամենը մեկ մետրի: Անգլիացի կենդանաբանի և հնագետների կատարած պեղումների ժամանակ գտնվել են նաև խոզերի մեծության ռնգեղջյուրների և ներկայումս եղածներից կրկնակի խոշոր մկների մնացուկներ: Գիտնականր կարծում է, որ յոթ միլիոն տարի առաջ են փիղ, ռնգեղջյուր, մուկ կենդանիները Աֆրիկայից եկել Մալթա, Կրետե և Կիպրոս կղզիները, յոթ միլիոն տարի առաջ ցամաքած Միջերկրական ծովի հատակով: Հետո Միջերկրական ծովի տարածքը նորից ջրով է լցվել, և կենդանիները, կտրվելով մայրցամաքից, սկսել են զարգանալ ոչ մայրցամաքային կենդանիների կերպ:

Անգլիացի (կարևոր չէ, թե ով) կենդանաբան այնտեղ հետաքրքիր հայտնագործություն է արել հնագետների հետ: Նա այնտեղ գտել է փղերի մնացուկներ, որոնց լայնությունն ուսահատվածում հասնում է ընդամենը մեկ մետրի: Նրանց կատարած պեղումների ժամանակ գտնվել են նաև խոզերի մեծության ռնգեղջյուրների և ներկայումս եղածներից կրկնակի խոշոր մկների մնացուկներ: Նա կարծում է, որ յոթ միլիոն տարի առաջ են փիղ, ռնգեղջյուր, մուկ կենդանիները Աֆրիկայից եկել Մալթա, Կրետե և Կիպրոս կղզիները, յոթ միլիոն տարի առաջ ցամաքած Միջերկրական ծովի հատակով: Հետո Միջերկրական ծովի տարածքը նորից ջրով է լցվել, և կենդանիները, կտրվելով մայրցամաքից, սկսել են զարգանալ ոչ մայրցամաքային կենդանիների կերպ:

4.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևով տեղադրի՛ր նա կամ ինքը դերանունները:

Ի՛նչ առյուծ, այդ վախկոտը … ստվերից էլ է վախենում: Այդ վախկոտն ինքն … ստվերից էլ է վախենում: Որսորդն … հրացանն էր թփի տակ թողել: Որսորդը խուսափում էր հարևանին հանդիպելուց, ախր …հրացանն էր թփի տակ թողել: Պապն … երկար կյանքի ընթացքում այդպիսի գեղեցկություն չէր տեսել: Նա հյուրերին ողջունեց … իմացած բոլոր լեզուներով, բայց … կարծես թե նորից չհասկացան: Գնչուն ասում էր, որ … ամբողջ աշխարհում ման է եկել: Հայրը որդու մասին ասում էր, որ … իր տեսած ամենախելացի երիտասարդն է: Որդուն ուղղված նամակում գրում էր, որ … հետաքրքրվողներին թող… ասի, որ…. շուտով գալու է: Երգչի մասին ասում էր, որ … շատ վաղուց է ճանաչում, … իր մանկության ընկերն է եղել: ճանապարհորդի մտքով չէր անցնում, որ … անցնում է Մագելանի անցած ճանապարհով, որ չորսուկես հարյուրամյակ առաջ այստեղով … նավերն են անցել:

Ի՛նչ առյուծ, այդ վախկոտը նա ստվերից էլ է վախենում: Այդ վախկոտն ինքն ինքը ստվերից էլ է վախենում: Որսորդն նա հրացանն էր թփի տակ թողել: Որսորդը խուսափում էր հարևանին հանդիպելուց, ախր նա հրացանն էր թփի տակ թողել: Պապն նա երկար կյանքի ընթացքում այդպիսի գեղեցկություն չէր տեսել: Նա հյուրերին ողջունեց ինքը իմացած բոլոր լեզուներով, բայց նրանք կարծես թե նորից չհասկացան: Գնչուն ասում էր, որ նա ամբողջ աշխարհում ման է եկել: Հայրը որդու մասին ասում էր, որ նա իր տեսած ամենախելացի երիտասարդն է: Որդուն ուղղված նամակում գրում էր, որ նա հետաքրքրվողներին թող նա ասի, որ նա շուտով գալու է: Երգչի մասին ասում էր, որ նա շատ վաղուց է ճանաչում, նա իր մանկության ընկերն է եղել: Ճանապարհորդի մտքով չէր անցնում, որ նա անցնում է Մագելանի անցած ճանապարհով, որ չորսուկես հարյուրամյակ առաջ այստեղով նա նավերն են անցել:

5.Ընդգծված դերանունները փոխարինի՛ր համապատասխան հոդերով (եթե պետք է, կարող ես նախադասությունից բառ հանել):

Քո ընկերը մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով: Իմ որսն իր ոտքով եկավ: Մենք, այսինքն` ծովափի բնակիչները, ծովից ենք հանում մեր սնունդն ու հարստությունը: Դու` մեր ամենաուժեղ մարզիկը, հաղթանակով պիտի գաս: Ես ծեր որսորդ եմ ու կյանքում շատ բան եմ տեսել: Դուք` մեր շնորհալի տղաները, ձեր խոսքը դեռ չեք ասել: Քո սիրտը քա՛ր է, քար: Ձեր ձեոքն ընկնողին պրծում չկա:

Քո ընկերը մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով: Իմ որսն իր ոտքով եկավ: Մենք, այսինքն ծովափի **բնակիչները**, ծովից ենք հանում **մեր** սնունդն ու հարստությունը: Դու ամենաուժեղ մարզիկը, հաղթանակով պիտի գաս: Ես ծեր որսորդ եմ ու կյանքում շատ բան եմ տեսել: Դուք` շնորհալի տղաները, ձեր խոսքը դեռ չեք ասել: Քո սիրտը քա՛ր է, քար: Ձեր ձեռքն ընկնողին պրծում չկա: