Category: Մայրենի

Ծիծեռնակը բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Մեկ անգամ էր նա բույն շինել
Եվ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարձին
Բույնն ավերակ էր գտել:
Այժմ նորից բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:
Բայց նա կրկին բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:

Առաջադրանքներ

Կարդա՛ բանաստեղծությունը` դուրս գրելով ու բացատրելով անծանոթ բառերը:

սնուցել-Սնել

Արյունարբու-Արյուն խմող

Ընդգծված բառերը փոխարինի’ր հոմանիշ բառերով, կարդա’ ու դիտարկումներ արա:

Շինել- Կառուցել

Շյուղ- Ծղոտ

Այժմ- հիմա

սնուցել-կերակրել

Հափշտակել-Խլել

Կրկին-նորից

Բանաստեղծության համար նոր վերնագիր հորինի՛ր։

ես այս  Բանաստեղծության վերնագիրը կդնեի Մայր ծիծեռնակը։

Ո՞վ է այս բանաստեղծության հերոսը:

Այս բանաստեղծության հերոսը Ծիծեռնակն է։

Նկարագրի՛ր ծիծեռնակին:

Ծիծեռնակը սև կտուցով,սև աչքերով, կապույտ փետուրներով, սպիտակ փորիկով փամփլիկ թռչուն է։

Մանրամասն բնութագրիր ծիծեռնակին` օգտվելով բանաստեղծության բնութագրումներից:

Նա ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:

Առանձնացրո’ւ քեզ ամենից դուր եկած հատվածը և վերլուծի’ր:

Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:

Նա շատ եր կարոտում իր ձագերին որին կերել եր գիշատիչը։

Արձակ շարադրի’ր բանաստեղծությունը և վերլուծի’ր:

Այս բանաստեղծությունը կոչվում է հիշողություն որովհետև տարբեր տեղեր բույն եր շինել և ամեն անգամ նոր բույն շինելիս հիշում էր իր հին բույները և ձագերին։

Ինչո՞ւ է բանաստեղծությունը այսպես վերնագրված:

Բանաստեղծությունը ծիծեռնակի,իր հիշողությունների և իր ձագերի մասին է որոնց կերել էր գիշատիչը,բայց նա չի հուսահատվում և շարունակում է իր բույնը շինել և նորից ձագեր ունենար։

Ի՞նչ գիտես ծիծեռնակների մասին: Պատմի՛ր:

Ծիծեռնակի Կտուցը թույլ է, հիմքում լայն, բերանի բացվածքը՝ մեծ, թևերը՝ նեղ, երկար, պոչը՝ մկրատաձև, ոտքերն ու մատները՝ թույլ զարգացած։

Բոլոր տեսակի այդպիսի թռչունները ապրում են Եվրոպայում, Ասիայում, Աֆրիկայում, ինչպես նաև Հյուսիսային Ամերիկայում և Հարավային Ամերիկայում։

Տեղեկատվական աղբյուրներից նյութեր հավաքիր ծիծեռնակների մասին:

Ծիծեռնակները լինում են տարբեր տեսակներ։ Տեսակները մոտ 79 են։ Կան ծիծեռնակներ որոնց ապրելակերպը նման է մյուս ծիծեռնակներին։ Ծիծեռնակները ունենում են մկրատաձև պոչեր։ Նրանք սնվում են միջատներով։ Որսի ժամանակ որսում են՝ որդեր և բլոճներ։ Ծիծեռնակները տարածված են Եվրոպայում, Ասիայում, Իսրայելում, Աֆրիկայում։ Ծիծեռնակի թռճելով մարիկ կանխագուշակում են եղանակը։

Օրինակ՝ Եթե ծիծեռնակները բարձր են թռչում ուրեմն արևոտ օր է սպասվում, իսկ եթե ցածր են թռչում ուրեմն օրը անձրևոտ է լինելու։

Տները կառուցում են տարբեր ճյուղերից և իրենց թուքով ճյուղերը իրար են ամրեցնում։

Երկար ձմեռվանից հետո Զատիկը Գերմանական ընտանիքների համար առաջին հնարավորությունն է մաքուր օդին տոնակատարություն անցկացնելու։ Երեխաները փնտրում են Զատիկի տոնական ձվիկները, իսկ մեծահասակները զբոսնում են՝ վայելելով գարնանային մաքուր օդը։ Մի շարք ավանդույթներ կան Քրիստոնեական ամենամեծ տոնակատարությանը ուրախանալու համար, սակայն կա նաև բավականաչափ քննադատություն չափազանց շատ սպառելու վերաբերյալ։Զատիկը, որը եկեղեցական ամենամեծ տոնն է համարվում Գերմանիայում, տոնվում է այդ երկրում շուրջ 2000 տարի շարունակ։ Գերմանիայում Զատիկի ավանդույթները հարուստ և բազմազան են։ Սովորաբար մինչ Զատիկը գերմանացիները հիմնովին մաքրում և զարդարում են իրենց տները կանաչ ճյուղերով, ուռենու տերևներով։

Գերմանիայում Զատիկն ունի տարբեր իմաստներ. ավելի տարեց մարդիկ այս տոնին տալիս են կրոնական խորը իմաստ, իսկ երիտասարդներն այն համարում են ուրախ ժամանակ անցկացնելու հերթական առիթը:

Փոքրիկների համար Զատիկը գեղեցիկ տոն է, որի գլխավոր հերոսը նապաստակն է: Նա հայտնվում է մինչ Զատիկը, որպեսզի համապատասխան տեղեր փնտրի՝ ձվերը տեղադրելու համար:

Գերմանիայում ընդունված է նաև զարդարել ծառերը ներկված ձվերով։ Տոնի հիմնական մասն ամփոփվում է ճոխ ճաշատեսակներով հարուստ սեղանով և խնջույքով, որը խորհրդանշում է պահքի ավարտը։

Շնորհավոր ձեր Զատիկը ես ձեզ մաղթում եմ որ ձեր Զատիկը շատ ուրախ լինի,մաղթում եմ որ ձեր մոտ միշտ խաղաղություն լինի և մաղթում եմ որ դուք ուրախ լինեք։

Հանելուկներ

Այնինչնե այնինչը,որը ներկում են կարմիր գույնով դնում են սեղանին։

Մաղթանքներ

Այն-ինչնե այն-ինչը, որը աճեցնում են տարին մեկ անգամ և վրան դնում են ներկած ձվեր և ճուտիկներ։

Ծաղկազարդ (ծառզարդար, ծառկոտրուկ), գարնանային բացօթյա տոնախմբությունների սկիզբն ազդարարող եկեղեցական և ժողովրդական տոն։

Կատարվում է Զատկից մեկ շաբաթ առաջ՝ ի հիշատակ Քրիստոսի «Երուսաղեմ մտնելու օրվա»

Ծաղկազարդի օրը հայոց եկեղեցիները զարդարվում են ուռենու ճյուղերով, առավոտյան կատարվում է ժամերգություն և Անդաստանի կարգ, որից հետո օրհնված ճյուղերը բաժանվում են հավատացյալ ժողովրդին, որոնք պահվում էին մինչև հաջորդ ծաղկազարդ։ Դրանց վերագրվում էր բարիքի, առատության, պտղաբերության հմայական զորություն։ Հավատալով, որ դրանցով կավելանա յուղը, կբարձրանա կաթնատվությունը, ձվատվությունը, դրանք դրվել են խնոցում, մսուրքում, հավանոցում և այլն։ Անդաստանի արարողությամբ օրհնվում են աշխարհի չորս կողմերը, մասնավորապես Հայոց Հայրապետությունը, հայրենիքը, քաղաքներն ու գյուղերն իրենց բնակիչներով, վանքերը, արտերը և տարվա պտղաբերությունը։ Այն տարվա մեջ կատարվում է 25 անգամ։

Выпишите незнакомые слова. Составьте предложения с этими словами.

цукаты-я люблю есть цукаты.

площадь-на площади были много людей.

Болонье-в городе Болонье был дворец из мороженого.

Выполните упражнения.

Прочитай слова, запиши их в три столбика по родам.
Девочка-ж.р, ручка-ж.р, книга-ж.р, журнал-, письмо-с.р, врач-м.п, музей-м.р, задание-с.р, дом-м.р, пальто-с.р, тетрадь-м.р, день-м.р, заря-ж.р, платье-с.р, солнце-с.р, яблоко-с.р, дядя-ж.р, бабушка-ж.р, сын-м.р, полка-ж.р, озеро-с.р.

2. Составь и запиши предложения с выделенными словами.

книга-я люблю читать книги

письмо-мне отправили письмо

музей-я был в музее

3. Составь словосочетания. Тебе помогут слова для справок.

Окно, село, зерно, яйцо, море, платье, колесо, расписание, упражнение, масло, молоко, небо, солнце, метро, перо, озеро.

Слова для справок.

Широкое, новое, спелое, белое, синее, круглое, школьное, контрольное, сливочное, московское, свежее, голубое, гусиное, яркое, красивое, глубокое.

Новое окно, московское село, свежее зерно,гусиное яйцо,  синее море, красивое платье,круглое колесо, школьное расписание,контрольное упражнение,сливочное масло,белое молоко, голубое небо,яркое солнце, глубокое озеро.

https://soundcloud.app.goo.gl/nSG22

Լեգենդ

Մի օր Չըղջիկն ու Ճայն եկան
Թե՝ ե՜կ դառնանք վաճառական:
Ասին ու խելք-խելքի տըվին,
Հավան կացան, պայման դըրին.
Բայց՝ արի տես… որ փող չունեն:
Շատ միտք արին, թե ինչ անեն,
Վերջը եկան Փըշի մոտը,
Ընկան նըրա ձեռն ու ոտը,
Ու մուրհակով,
Շահով, կարգով,
Փող վեր առան բավականին,
Ինչքան պետք էր իրենց բանին:
Չիղջը մընաց, տընպահ դառավ,
Ճայը բոլոր փողերն առավ,
Առավ, նըստեց նավի միջին,
Հասավ Մըսըր, Չինումաչին,
Ֆարս, Հընդըստան, Արաբըստան…
Է՜լ թանկագին քիրմանի շալ,
Էլ մարգարիտ, զըմրուխտ ու լալ,
Հընդու խուրմա, փըստա, բադամ,
Եվ… ո՛ր մեկի անունը տամ.
Ինչ որ տեսավ, աչքը սիրեց,
Առատ-առատ նավը լըցրեց.
Նավը լըցրեց հազար բարով
Ու ետ` եկած ճանապարհով
Ուրախ-ուրախ տուն էր գալի:
Ճամփին ծովում սարսափելի
Ալեկոծում, մըրրիկ ելավ,
Զարկեց, տարավ ապրանք ու նավ:
Միայն սովդաքյար Ճայը էնօր
Ազատվեցավ մերկ ու տըկլոր:
Ազատվեցավ — փառք իր ասծուեն,
Բայց ի՞նչ սըրտով խեղճը գա տուն.
Գա՛ — ի՞նչ, ասի պարտքատերին,
Ո՞նց երևա իր ընկերին…
Ընկերն էնտեղ՝ դուռը կըտրած,
Աչքը ճամփին, վիզը ծըռած,
Համրում է օրն օրի վըրա,
Թե՝ մեր Ճայը երբ պիտի գա…
Երկար նայեց, ճամփեն պահեց,
Շատ լավ ու վատ երազ տեսավ,
Մինչև պարտքի օրը հասավ,
Ու՝ մուրհակի թուղթը ձեռին,
Փուշը տընկվեց կըտեր ծերին:
— է՛յ, բարեկամ, ի՞նչ բանի եք.
Էլ չեք ասում թե պարտք ունեք…
Գործ բըռնեցիք, հորս ողորմի,
Ետ տվեք դե փողըս հիմի:
Թուղթ եք տըվել՝ վախտ իմացեք,
Ամոթ, աբուռ, ահ ունեցեք…
Թալան հո չի՞… մեղք եմ ես էլ…
Ախպե՜ր, էսպես բա՞ն եք տեսել.
Ոսկի տա մարդ իրեն ձեռով,
Չըկարենա առնի զոռո՞վ…
Սրանից հետո դե արի դու
Ու ձեռ մեկնի աղքատ մարդու…
Գոռգոռում էր ողջ թառակում,
Հայհոյում էր, խայտառակում.
Ամեն մարդ էլ, ով որ լըսում,
Հենց մի բերան էն էր ասում.
— Ա՜յ ամոթ ձեզ, Չըղջիկ ու Ճայ,
Ի՛նչ ենք լըսում. — վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ.
Անուններըդ վաճառական,
Ու էս տեսակ խայտաոակ բա՞ն…
Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ,
Չըղջիկ ու Ճայ…
Չըղջիկն էսպես միշտ լըսելիս
Սիրտը բերնով դուրս էր գալիս:
Բարկանում էր իրեն մըտքում,
Անիծում էր, չըքում, թըքում.
— Ա՜յ քու տունը քանդվի, ա՜ Ճայ,
Ա՜յ դու դառնաս գըրողի փայ.
Էս ի՞նչ բան էր, որ դու արիր,
Գլուխս էս ի՞նչ փորձանք բերիր…
Ու խընդրում էր ամեն անգամ.
— Մի՜ նեղանար, Փուշ բարեկամ,
Շատ ես կացել,
Կա՜ց մի քիչ էլ.
Թուղթ ըստացա երեկ Ճայից,
Թե՝ դուրս եկա Արաբիայից.
Որտեղ որ է՝ շուտով կըգա,
Դեռ մի բան էլ ավել կըտա…
— Ես չեմ ուզում ավելն, ախպեր,
Կանխիկ համրած իմ փողը բեր.
Շահ եք գըրել,
Վախտ եք դըրել.
Ինչ գըրած ա, էն եմ ասում,
Ձեզնից ավել բան չեմ ուզում:
— Չէ՛, աղա Փուշ,
Թե վաղ, թե ուշ,
Փողն իր կարգին, շահն իր կարգին,
Իսկ պատիվըդ… ես իմ հոգին…
Ես հույս ունեմ… ասենք պարտք ենք…
Բայց չէ՞ ախար մենք էլ մարդ ենք…
Չէ՜, քու արածն ով մոռանա,
Իր աստվածն էլ նա կուրանա…
Խեղճը էսպես լեզու ածավ,
Շատ հույս տըվավ, շատ խոստացավ,
Շատ սուտ ասավ պարտքատերին,
Շատ ըսպասեց իր ընկերին.
Բայց ընկերը չըկա՛, չըկա՛:
— Էս ի՛նչ ցավ էր. աստված վըկա.
Ի՞նչ իմ բանն էր՝ մըտա մեջը,
Որ խայտառակ լինեմ վերջը…
Ի՞նչպես պըրծնեմ էս կըրակից,
Էս ահագին պարտքի տակից,
Էլ ի՞նչ ասեմ,
Ո՞նց ըսպասեմ.
Նա ե՞րբ կըգա, ի՞նչ իմանամ,
Ո՞ր ջուրն ընկնեմ… ո՞ւմ մոտ գընամ….
Շատ միտք առավ,
Դես-դեն թըռավ,
Ինչ որ ուներ տանը, հագին,
Ողջ հավաքեց, տըվավ պարտքին,
Ցիփ մերկացավ:
Էլ չըպըրծավ:
Վերջը տեսավ, որ ճար չեղավ,
Թևեր առավ, ինքն էլ փախավ,
Փախավ, կորավ, որ էլ էնպես,
Դատարկ, սընանկ ու սևերես,
Ոչ պատահի պարտքատերին,
Ոչ երևա լույս աշխարհին:
Այնուհետև իր նամուսից,
Չըղջիկը մերկ, փախած լուսից,
Ցերեկները դես-դեն թաքչում,
Գիշերն է միշտ մըթնում թըռչում,
Որ չերևա իր թայ-թաշին,
Ոչ պարտքատեր աղա-Փուշին:
Ճայն էլ ծովում, ճըչում, ծըվում,
Ջուրն է մըտնում,
Դուրս է պըրծնում,
Թևին տալիս,
Ման է գալիս,
Թե մի գուցե բախտը բանի,
Կորուստն էլ ետ ջըրից հանի:
Իսկ Փուշն, արդեն հույսը հատած,
Ճանկ ու ատամ սուր պատրաստած,
Կողքովն ով որ անց է կենում՝
Քաշում է փեշն ու հարցընում,
Թե չե՞ն տեսել մեկն ու մեկին,
Էն լիրբ Ճային կամ Չըղջիկին.
Ու էն օրից մինչև օրս էլ
Մեկը մեկին դեռ չեն տեսել:

Առաջադրանքներ

Կարդալ՝ դուրս գրելով ու բացատրելով անծանոթ բառերն ու արտահայտությունները։

մուրհակ-փաստաթուղթ

Ֆարս -զավեշտ

բադամ-Նուշ

Չինումաչին-Չինաստան

Նկարագրիր բալլադի հերոսներին։

Բալլադի հերոսներն են

Չղջիկը, ճայը և փուշը։

Իմ կարծիքով Ճայն ու չղջիկը անբախտ վաճառականներ էին, որոնց հետ դժբախտ դեպք պատահեց։

Իսկ փուշը դարձավ այս լեգենդի զոհը որը միայն իր պարտքներ ուզում։

Արձակ շարադրանքի միջոցով պատմիր լեգենդի բովանդակությունը։

Նկարի՛ր քեզ դուր եկած հատվածը։

Ջղջիկների մասին տեղեկություններ հայթայթիր և համառոտ ներկայացրու։

Չղջիկներ միակ թռչող կաթնասուններն են. պատկանում են ձեռնաթևավորների կարգի կաթնասունների ենթակարգին։ Հայտնի է 1100 տեսակ՝ տարածված ամենուրեք։ Հայաստանում հանդիպում է 28 տեսակ՝ միավորված պայտաքիթ, հարթաքիթ և բուլդոգակերպ չղջիկների ընտանիքներում։

Տեսակների մեծ մասը բնակվում է Հայաստանի հարավային և հարավարևելյան մարզերում, Մեհելիի պայտաքիթ չղջիկը՝ նաև Երևանի շրջակայքում, որոշ տեսակներ (գորշ ականջեղ, եվրոպական լայնականջ, լայնականջ ծալքաշուրթ չղջիկներ)՝ հյուսիսային շրջաններում, փոքր իրիկնաչղջիկը՝ հյուսիսային և հարավային անտառաշատ տարածքներում։

Փորձիր փշի կամ չղջիկի մասին մի լեգենդ հորինել և ձայնագրել։

Բարի լուսի զանգեր զարկին
Զընգզընգալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ.
Լուսը բացվեց մեր աշխարհքին
Ճըղճըղալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ։

Հովտում առուն խոխոջում է
Գըլգըլալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ.
Քամին բարակ շընկշընկում է
Զըլզըլալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ։

Կռունկն եկավ երամ կապած

Կըռկըռալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ,
Կաքավ քարին տաղ է կարդում,
Կըղկըղալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ։

Հարսն ու աղջիկ հանդերն ելան
Շորորալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ.

Ծաղկանց բուրմունքն անմահական
Սըլսըլալեն անո՜ւշ, անո՜ւշ։

https://mskh-my.sharepoint.com/:w:/g/personal/harutyunyan-davit_mskh_am/EUqIX28oUDtBs2RrSaSEJyMBGW8vMP6PDOWn3MPoOQMKPA?e=i92BG0

Է՜յ կանանչ ախպեր,
Է՜յ ճանանչ ախպեր,
Արի՜, քեզ հետ բե՛ր
Արևի շողեր.

Բեր անուշահոտ
Ծիլ, ծաղիկ ու խոտ,
Կարկաչուն վըտակ,
Երկինք կապուտակ,
Խատուտիկ հավքեր,

Զրընգան երգեր,
Գառների մայուն,
Խաղ, ուրախություն․
Է՜յ կանանչ ախպեր,
Է՜յ ճանանչ ախպեր։


Առաջադրանքներ

Ուշադի՛ր կարդա բանաստեղծությունը։
Ո՞ւմ է դիմում հեղինակը։

Հեղինակը դիմում է բնության։

Տարվա ո՞ր եղանակն է կերպավորված բանաստեղծության մեջ։

Գարուն։

Ըստ հեղինակի ի՞նչ է բերելու իր հետ կանանչ ախպերը։ Դո՛ւրս գրիր համապատասխան տողերը։

Արի՜, քեզ հետ բե՛ր
Արևի շողեր.

Բեր անուշահոտ
Ծիլ, ծաղիկ ու խոտ,
Կարկաչուն վըտակ,
Երկինք կապուտակ,
Խատուտիկ հավքեր,

Զրընգան երգեր,
Գառների մայուն,
Խաղ, ուրախություն․

Ըստ քեզ ի՞նչ է բերելու իր հետ կանանչ ախպերը։

Բնությունը։

Ի՞նչ տրամադրություն է հաղորդում բանաստեղծությունը։ Ի՞նչ գույնով կներկեիր այն։

Ուրախ տրամադրություն է հաղորդում և ես կներկ էի Կանաչ գույնով։

Նկարի՛ր բանաստեղծության հերոսին։

Գարնանային մի հրավեր էլ ինքդ գրի՛ր։