Category: Մայրենի

https://soundcloud.app.goo.gl/4y3j2

1.Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերից մեկով:

Նրա ստեղծած զարդանկար հնագույն արվեստն է հիշեցնում: (Նկարազարդ,զարդանկար)

Ծննդյան օրը փոքրիկին նկարազարդ մի գիրք նվիրեցին: (Նկարազարդ, զարդանկար)

Հագին զարդանախշ կտորից սովորական զգեստ էր, որ նրան շատ էր սազում: (Զարդանախշ, նախշազարդ)

Տաճարի զարդանախշում արտացոլված է մեր երկրի բնությունը: (Զարդանախշ,նախշազարդ)

Նրա գրամեքենան ամբողջ ցերեկը չխկչխկում էր: (Մեքենագիր, գրամեքենա)

Ինձ մեքենագիրը էջեր տվեց ու խնդրեց, որ անպայման կարդամ: (Մեքենագիր,գրամեքենա)

2. Փակագծերում տրված բառերից մեկն ընտրի՛ր ու պահանջվող ձևով գրի՛ր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն:

Զարդասեղանին սանրեր էին դրված: (Սանր, սանրել)

Թե մազերը սանրեիր ու լվացվեր, կտեսնեիք, որ սիրուն երեխա է: (Սանր, սանրել)

Նվերը մի գեղեցիկ սանր էր: (Սանր, սանրել)

Նա մի շատ բարի կախարդ էր: (Կախարդել, կախարդ)

Եթե իրոք կախարդեր մուկ կդառնայիր: (Կախարդել, կախարդ)

Եկողն ամենաչար կախարդն էր: (Կախարդել, կախարդ)

Հավաքվեցին չար ու բարի կախարդները: (Կախարդել, կախարդ)

Պատին մի աղջկա նկար էր կախված: (Նկարել, նկար)

Սիրով որ նկարեր աներ, նկարը սիրուն կստացվեր: (Նկարել, նկար)

Бог слепил человека из глины, и остался у него неиспользованный кусок.

— Что ещё слепить тебе? — спросил Бог.

— Слепи мне счастье, — попросил человек.

Ничего не ответил Бог, и только положил человеку в ладонь оставшийся кусочек глины.

Աստված կավից ստեղծեց մի մարդու, և նրա մոտ չօգտագործված կավի կտոր մնաց : — Էլ ի՞նչ ստեղծեմ քեզ համար,-ասած Աստված:Ստեղծիր ինձ համար երջանկություն, — ասած տղամարդը: Աստված չպատասխանեց, և միայն կավի մնացած կտորը դրեց մարդու ափի մեջ:

Վիլյամ Սարոյան «Թե ինչ է լինում, երբ փորձում են գոհացնել որոշ մարդկանց»

Տարիներ առաջ մի կույր էր ապրում: Բոլորը նրան ամեն ինչի լավագույնն էին տալիս, թե’ ուտելիքի, թե’ հագուստի և թե’ ամենալավ անկողինն ու սպիտակեղենը: Սակայն նա միշտ դժգոհ էր և գիշեր-ցերեկ բողոքում էր, որ իրեն վատ են վերաբերվում: Բոլորը ջուր էին խմում, իսկ կույրին կաթ էին տալիս, իրենք մի բաժակ բրինձ էին ուտում ու նրան՝ երեքը տալիս, կես բոքոն էին ուտում, նրան ՝ երկուսը տալիս, սակայն նա դարձյալ դժգոհ էր: մի օր էլ, խիստ զայրացած և հուսահատ, գառ են մորթում, խորովում, սկուտեղի վրա դնում ու մատուցում են կույրին: Նա հոտոտում է, փորձում է շոշափելով որոշել գառնուկի չափսերը, ապա սկսում է ուտել: Սակայն առաջին պատառը դեռ կուլ չտված, չի դիմանում և ասում է.

– Եթե սա իմ բաժինն է, բա ձե՞րը որքան կլինի:

Առաջադրանքներ

1.Ընթերցի՛ր առակը և մեկնաբանի՛ր:

Առակը մի կույր մարդու մասին է, որը միշտ դժգոհ է ամեն ինչից։

2. Բնագրից օգտվելով բնութագրի՛ր առակի գլխավոր հերոսին:

Առակի գլխավոր հերոսը շատ դժգոհ,կասկածամիտ, մարդ է, որին բոլորը հոգնել էին գոհացնելուց։

3. Առակի ասելիքը բնորոշող առած-ասացվածքներ գտի՛ր:

Կույրի ի՞նչ պետքն է, թե մոմը թանկ է։

Վիլյամ Սարոյան «Վիրավոր առյուծի պատմությունը»

Մեծ հավակնություններ ունեցող փոքր մարդկանց իրենց արժանի տեղը ցույց տալու համար նա մեկ այլ պատմություն էր պատմում որսորդի գնդակից վիրավորված առյուծի մասին, որ ցավից ոռնում էր և մահվան դուռն էր հասել: Առյուծին է մոտենում փոքրիկ, դանդաղաշարժ կրիան և հարցնում.

– Ի՞նչդ է ցավում:

– Որսորդն է վիրավորել, – պատասխանում է առյուծը:

Կրիան բարկանում է և ասում.

– Թող չորանան այն մարդու թևերը, որ վնասում են երկրի երեսին ապրող մեզ նման հրաշալի արարածներին:

– Կրիա եղբայր, – պատասխանում է առյուծը, – պետք է ասեմ, որ որսորդի հասցրած վերքն ավելի քիչ է ինձ տանջում, քան այն, ինչ հենց նոր ասացիր:

Այդ ասելով՝ առյուծը հոգին ավանդում է: Նույն բանի շուրջ նա մեկ այլ պատմություն էլ էր պատմում կամրջով անցնող փղի ականջը մտած լվի մասին:

– Ընկերս, – ասում է լուն, – երբ մեզ նման հսկաներն անցնում են կամրջի վրայով, այն ցնցվում է մեր հզորությունից:

1.Գրի՛ր, թե ինչի՞ մասին էր առակը, ի՞նչ սովորեցրեց քեզ։

Այս առակը ինձ սովորեցրեց,որ պետք է լինել բարի,չճնշել և չշահագործել ոչ-ոքի։

1. Ամառվա ամենահետաքրքիր դեպքը գրավոր պատմիր ու պատմությունդ վերնագրի՛ր(եթե չգիտես հետաքրքիր մի դեպք. ամառվա մի օ՛րը նկարագրիր):

Այս ամառ ես ոչ մի տեղ չեմ գնացել։ Եղբայրս քաղաքում չի եղել և ես մենակ եմ անցկացրել իմ ամառային օրերը։ Այդ պատճառով էլ ոչ մի տպավորիչ օր չեմ ունեցել։

3.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:

Եղինջ. շյուղ. պատշգամբ, դարպաս, թակարդ, կաթսա, սրճեփ:

Դարպաս,Եղինջ.թակարդ,կաթսա,շյուղ,պատշգամբ,սրճեփ

5. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմությո՛ւն հորինիր:

Թանկ, թմբուկ, հերթ, հիշել, բերդ, գիրք, թիթեռ, թմրած,ընծա, կեռաս:

Մի օր թիթեռը հիշեց որ ծղրիդի ծննդյան տարեդարձն է և հասկացավ որ նվեր չի գնել։ Առավոտյան շուտ թռավ խանութ որտեղ շատ հերթ էր։ Թիթեռը բավականին երկար կանգնեց հերթի մեջ և երբ նրա հերթը հասավ նա արդեն հոգնած և թմրած էր։ Բայց նրան դա չխանգարեց և նա մի թանկ թմբուկ գնեց իր ընկերոջ համար։ Եվ երբ արդեն տեղ հասավ արդեն շատ մութ էր և ծղրիդը վաղուց քնած էր։ Թիթեռը նվերը դրեց դռան դիմաց և տխուր հեռացավ, քանի որ չհասցրեց մասնակցել խնջույքին։

7.Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գրիր և տեքտը վերականգնի՛ր:

Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ: Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց. «Ոչի՜նչ, դեռ խակ է»: Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում, մեղքը գցում են պայմանների վրա:  Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ:

Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ:Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ:Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց. «Ոչի՜նչ, դեռ խակ է»: Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում, մեղքը գցում են պայմանների վրա:

05.09.22

1.Կարդա՛ առաջին դպրոցների մասին նյութի առաջին հատվածը եւ պատրաստվի’ր քննարկման ։

2.Բառարանի օգնությամբ բացատրի’ր հատվածում ընդգծված բառերը։

Երևան հանել-Երևան բերել

պնակիտ-Քառանկյունի փոքրիկ տախտակ

շումեր-ազգ

դպիր-Քարտուղար

գրագիր-քարտուղար

ումիա-ուսուցչապետ

նշմարելի-Որ կարելի է նշմարել

թրծված-Կերտել

Առաջին դպրոցները

1֊ին հատված

Պատմության մեջ հիշատակված առաջին դպրոցը շումերական ծագում ունի: Միջագետքում կատարված պեղումները երևան են հանել հազարավոր կավե պնակիտներ, որոնք կարևոր տեղեկություններ են տալիս շումերացիների կրթության մասին:Ք.ա. 3-2-րդ հազարամյակում դպրոցի հիմքը դրել է շումեր ժողովուրդը։ Շումերական դպրոցները պատրաստել են դպիրներ և գրագիրներ, որոնք ծառայության են մտել պալատներում և տաճարներում, վարել են նաև հարուստ առևտրականների գործերը: Շումերական դպրոցներում սովորել են միայն տղաները, աղջիկների անուններ ցուցակներում չեն հանդիպել: Շումերական դպրոցի տնօրենը կոչվել է ումիա, այսինքն՝ ուսուցչապետ կամ դպրոցի հայր, իսկ աշակերտը՝ դպրոցի զավակ, ուսուցչապետի օգնականները կոչվել են մեծ եղբայրներ, որոնք աշակերտներին գրավոր հանձնարարություններ են տվել և հետո սրբագրել: Աշակերտները դպրոց են հաճախել արևածագից մինչև արևամուտ: Նրանց կրթության մեջ կարևոր տեղ է գրավել անգիր սովորելը. ուսուցիչը դասը պատմում էր, հաջորդ օրը աշակերտը պարտավոր էր այն հիշողությամբ կրկնել։ 1934-1935 Մարում կատարված պեղումները երևան են հանել երկու սենյակ, ուր նշմարելի են աղյուսից թրծված նստարանների շարքեր։

***

—————

Ք. ա. 4-րդ դարի սկզբին հույն փիլիսոփա Պլատոնը ստեղծել է մի դպրոց, որն անվանում էին Ակադեմիա, որովհետև իր աշակերտների հետ Պլատոնը զրույցները վարում էր առասպելական հերոս Ակադեմոսի արձանի շուրջ փռված մի ստվերաշատ այգում: Աշակերտներից մեկը Ստագիրոս քաղաքից էր: Նա ոչ մի բանի կուրորեն չէր հավատում, աշխատում էր ստուգել այդ ամենը, ինչ լսում էր ուսուցչից, և ասում էր.«Պլատոնն իմ բարեկամն է, բայց ճշմարտությունն ավելի թանկ է: Այդ աշակերտը Արիստոտելն էր: Ք.ա. 335 թ. Արիստոտելն Աթենքի մոտ հիմնադրել է իր սեփական դպրոցը՝ Լիկեյոնը, որը նույնքան հայտնի էր, որքան Պլատոնի Ակադեմիան: Լիկեյոնում նա աշակերտների հետ դասերը վարում էր զբոսանքի ժամանակ, ճեմելով, դրա համար էլ նրա աշակերտներին անվանում էին պերիպատետիկներ (հունարեն բառ է, նշանակում է (զբոսնողներ, ճեմողներ):

2-րդ հատված

Հայոց առաջին դպրոցները

Մեսրոպ Մաշտոցը 5-րդ դարում Ամարասի վանքում հիմնում է Արցախի առաջին դպրոցը: Միաժամանակ եկեղեցուն կից կառուցվում են 36 բազմաբնույթ շենքեր: Ամարասի վանական համալիրը գտնվում է Արցախի Մարտունու շրջանում: Վանքը հիմնել է Գրիգոր Լուսավորիչը 4-րդ դարի սկզբին:

Հայոց առաջին դպրոցը` վարդապետարանը, բացվել է հինգերորդ դարի սկզբին Վաղարշապատում, Մեսրոպ Մաշտոցի և հայոց կաթողիկոս Սահակ Պարթեւի ջանքերով: Սկզբնական շրջանում դասավանդվել են Աստվածաշունչը, վարքաբանություն, քերականություն: Հետագայում նաև աստղագիտություն, թվաբանություն եւ այլ առարկաներ: Այս դպրոցը պատրաստել է ուսուցիչներ, քարոզիչներ, եկեղեցական գործիչներ: Վաղարշապատի դպրոցը գոյատևել է մինչև 510 թվականը:

06.09.22

1. Կարդա՛ առաջին դպրոցների մասին նյութի երկրորդ հատվածը։ Պատրաստվի՛ր տեքստն ամբողջությամբ քննարկելուն։

2.Դու արդեն ծանոթ ես առաջին դպրոցներին։ Բլոգումդ մի քանի նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ, թե ի՞նչ նմանություն կամ տարբերություն տեսար քո ներկայիս դպրոցի և առաջին դպրոցների միջև։

Առաջին դպրոցներում միայն տղաներ էին սովորում։

Առաջին դպրոցներում սովորելու ուրիշ պարագաներ էին։

Առաջին դպրոցները ստեղծվել էին 2-3 դարերում։

Առաջին դպրոցների տնօրենին անվանում էին ումիա իսկ հիմա տնօրեն։

3.Ստեղծագործի’ր` «Եթե լինեի դպրոցի հիմնադիր»:

Եթե լինեի դպրոցի հիմնադիր  գնահատականի տեղը գումար կտայ:

257. Գրի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ գործողություն կատարողն ո՞վ է, և ընդգծի՛ր այն բառը, որը հուշեց:

Օրինակ՝
Վերջերս այնտեղ հաճախ եք հյուր գնում: – Դուք:

Երկու հարյուր կիլոմետր կտրել, եկել եմ, որ մի բան հարցնեմ: – ես
Ծաղկած ճյուղը քո այգու եղրևանուց ես կտրել: – քո
Շան վզին փոքրիկ ռադիոընդունիչ էր ամրացրել: – նա
Անձավում ճանճի մեծության թռչուններ տեսանք: – մենք
Հետաքրքիր բան եք մտածել: – դուք
Մեզ ամեն տարի այցելում են: -նրանք

258. Նախադասությունից այնպիսի բառ հանի՛ր, որ նախադասության միտքը չփոխվի (փորձի՛ր բացատրել, թե ինչո՞ւ է այդպես):

Ես անհամբեր սպասում եմ նոր թռիչքի:
Դու հանգիստ նստել ես, կարծես ոչ մի տեղ էլ չես գնալու:
Մենք ամեն ինչ պատմել էինք, դու ավելացնելու բան չունեիր:
Նա որտեղի՞ց էր գտել այդ հին իրերը:
Նրանք անպայման կգան, դու սպասի՛ր:
Նա մեծահոգաբար թույլ տվեց, որ ես նորից սկսեմ:
Դու մի քիչ էլ սպասի՛ր, հետո գնա:
Դուք ամռանը սարերում եղել ե՞ք:

259. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված:խ

Ա. Երգում եմ, բերել եմ, լսեցի, լռեմ, կգամ, պիտի բարձրանամ:
Երգում ենք, բերել ենք, լսեցինք, լռենք, կգանք, պիտի բարձրանանք:Առաջին դեմք

Բ. Երգում ես, բերել ես, լսեցիր, լռես, կգաս, պիտի բարձրանաս:երկորդ դեմք

Գ. Երգում է, բերել է, լսեցի, լռի, կգա, պիտի բարձրանա:երրորդ դեմք։

Դ. Երգում եք, բերել եք, լսեցիք, լռեք, կգաք, պիտի բարձրանաք:

260. 259-րդ վարժությունը կարդա՛ և վերականգնելով գործողություն կատարողը՝ պարզի՛ր, թե բայերից բացի, ո՞ր բառերը դեմք ունեն:

Գոյական, անձնական դերանուն, բայ:

Ուրախ  երեխան քայլում է իր սիրելի բակում։

Անհանգիստ շունը հաչում է տարօրինակ մարդու վրա։

Ուրախ ուսուցիչը բացատրում է երեխաներին թե ինչ է հեռուստացույցը։

Հետաքրքրասեր երեխաները ճամբորդում են տարբեր թանգարաններով։

Խելացի երեխաները ուշադիր դաս են անում։

Մի փոքրիկ տղա դուրս եկավ դպրոցից: –  Փոքրիկ տղա մը դուրս ելավ դպրոցեն։

Ես աշխատում եմ գործարանում: – Ես կաշխատիմ գործարանի մը մեջ։

Մի թռչուն թռավ արտից: – Մի թռչուն մը թռավ արտե։

Մի մարդ քարից մեծ գեղեցիկ տուն կառուցեց: – Մարդ մը քարեն մեծ գեղեցիկ տուն մը կառուցի։

Մի մեծ արջ ուտում էր անտառի հատապտուղներից: – Մեծ արջ մը կուտեր անտառի հատապտուղներեն

Հացից մի կտոր պոկեց և տվեց շանը:- հացեն  կտոր մը պոկէ եւ կուտա շանը։

Սովից քունը չէր տանում: – Սովեն չեր կրնար քնանալ։

Մի օր երեխաները դպրոց էին գնում:- Օր մը երեխաները դպրոց կերթայն։

երբ տղաների մայրը խանութում էր, տեսնում է անկրկնելի գունագեղ նկար։-  Տղաների մայրը խանութի մեջ ըլլալուն ատեն կտեսներ անկրկնելի գունագեղ նկար մը։

Մի օր նկարիչը աքաղաղ է նկարում, բայց մոռանում է գունավորել այն:  – Օր մը նկարիչը աքաղաղ է կը նկարե, բայց մոռանում է գունավորել այն

Վարդագույն քաղաքում ահ ու սարսափ էր տարածվել:-Վարդագույն քաղաքին  մեջ ահ ու սարսափ տարածված էր։

Ժամանակով մի մարդ ու մի կնիկ են լինում։- Ժամանակին այր ու կին կային։

Անտառի ծառերից ոչ մեկը նրա հետ ընկերություն չէին անում: – Անտառի ծառերեն ոչ մեկը անոր հետ ընկերություն չէին ըներ։

Նա իր ոտքի տակ սեղմել էր մի դեղնափայլ մետաղ ու կանչում էր: – Նա  իր ոտքի տակ կսեղմէ մի դեղնափայլ մետաղ մը ու կկանչէ։