Month: March 2023

1. Go upstairs. (to go)
2.  Don’t swim in this lake. (not/to swim)
3.  do your homework. (to do)
4.  don’t play football in the yard. (not/to play)
5.  Brush your teeth. (to brush)
6.  Don’t talk during the lesson. (not/to talk)
7.  don’t feed the animals in the zoo. (not/to feed)
8.  Read the instructions. (to read)
9.  Don’t be late for school. (not/to be)
10.  Switch off your mobiles. (to switch off)

C.

2. Don’t go away

3. Don’t cry

4. Don’t open the window.

5. Don’t touch it

6. Don’t laugh.

D.

2. e.

3. e.

4. a.

5. b.

6. d.

Իմաստասէր ոմն աղքատ ունէր ծոյլ որդիս եւ ի ժամ մահուն կոչեաց զորդիսն եւ ասէ.
— Ո՛վ որդեակք, բազում գանձ կայ պահեալ ի հարցն իմոց յայգին մեր, իսկ զտեղին ոչ ցուցանեմ ձեզ, այլ որ աշխատի ևւ խորագոյն փորէ, նա գտանէ զգանձն:
Եւ յետ մահուն հօրն, սկսան որդիքն ջանալ մեծաւ աշխատութեամբ եւ խորագոյն վարէին, եւ ամէն մէկ իւրն ջանայր, զի ինքն գտցէ զգանձն:
Եւ սկսաւ այգին աճիլ եւ զօրանալ եւ ետ բազում պտուղ եւ ելից զնոսա գանձիւ:

Աշխարհաբար
Իմաստասեր մի աղքատ ուներ մի ծույլ որդի և մահվան ժամին կանչեց որդիներին և ասաց։
Որդիներ, շատ գանձ կա պահված իմ հայրերի կողմից այգում մեր, իսկ տեղը ցույց չեմ տալիս, այլ ով աշխատի և ավելի խոր այստեղ փորի այստեղ կգտնի գանձը։ և հոր մահվանից հետո սկսեցին որդիները աշխատել մեծ չարչարանքով և ավելի խոր վարում էին, և ամեն մեկն ինքն էր ջանում, որ, որպեսզի ինքն գտնի գանձը։
և սկսեց այգին աճել և զորանալ և տվեց շատ պտուղ և լցրեց նրանց գանձով։

Բառարան

ոմն — մի մարդ, մեկը (ոմն աղքատ – մի աղքատ մարդ)
որդիս — որդիներ
ի ժամ մահուն — մահվան ժամին
կոչեաց — կանչեց
զորդիսն — որդիներին
որդեակք — որդյակներ
պահեալ — պահված
ի հարցն իմոց — իմ հայրերից, իմ հայրերի կողմից
յայգին — այգում
զտեղին — տեղը
ոչ ցուցանեմ — ցույց չեմ տալիս
որ — ով, ով որ
խորագոյն — ավելի խոր
փորէ — այստեղփորի գտանէ — այստեղ կգտնի
յետ մահուան հօրն — հոր մահվանից հետո
մեծաւ աշխատութեամբ — մեծ չարչարանքով
վարէին — վարում էին
իւր ջանայր — ինքն էր ջանում (ձգտում էր)
զի — որ, որպեսզի
գտցէ — գտնի, կգտնի, պիտի գտնի, գտնելու է
ետ — տվեց
ելից — լցրեց
զնոսա — նրանց
գանձիւ — գանձով

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Ճիշտ կարդա այս բառերն ու բառակապակցությունները.
Կոչեաց-կանչեց, որդեակք-որդեակներ, պահեալ-պահված, աշխատութեամբ-չարչարանքով, յայգին-այգում, յետ-հետ, զտեղին-տեղը, զգանձն-գանձը, զնոսա-նրանց, մահուան-մահվան, խորագոյն-ավելի խոր, իւրն-ինքն:

2. Հետևյալ բառերն ու բառակապակցություններն աշխարհաբար դարձրու.
   ասէ-ասա, որդիքն-որդիներ, սկսան-սկսեցին, յայգին մեր-այգում մեր, զգանձն-գանձը, սկսաւ-սկսեց, բազում պտուղ-շատ պտուղ, ետ բազում պտուղ-տվեց շատ պտուղ:
   3.Աշխարահաբար դարձրու առակը:
   4.Ինչի՞ց է երևում հոր իմաստասեր լինելը:

5.Մեկ նախադասությամբ գրիր` ի՞նչ է ցույց տալիս առակը:
Առակը ցույց է տալիս որ եթե մարդը ցանկանում է ինչ-որ բանի հասնել նա պետք է շատ աշխատի։

32. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Մատնաչափ-մատի չափ

կիսագունդ-կես գունդ

 անհարթ-հարթուցյուն չունեցող

անտեսանելի-ոչ տեսանելի

ինքնաշարժ -մինքնիրան շարժվող

 սկզբնական-

 արեմտաեվրոպական-

աստղադիտարան-աստղերի դիտարան

համաշխարհային-

հավասարաչափ-հավասար չափ ունեցող

33. Ա շարքի նախածանցներից յուրաքանչյուրը բոլոր հնարավոր ձևերով բաղադրի՛ր Բ շարքի բառերի հետ:

Ա Անդր, հակ, համ, ենթ, նախ, ներ, պար, վեր, տար, փոխ:  

Բ. Կովկաս, (հ)արձակ, տարած, դարձ, դնել (դրել), կշիռ, մուծել, փակել, կանգնել, աշխարհ(իկ):

34. Տրված բաղադրյալ բառերից նոր բառեր կազմի՛ր` այլ արմատ կամ ածանց ավելացնելով:

Օրինակ`
ժառանգական — ժառանգականություն, տեխնիկական -գիտատեխնիկական:

Մարդկային-մարդկություն, ծայրահեղ-ծայրահեղական, ստամոքսային-, գիտակցություն-, ակնաբույժ-ակնաբուժություն, մթնոլորտ-մթնոլորտային, որոշում-անորոշ, ընդատ-ընդհատված, օրինաչափ-օրինաչափություն, ձեռնարկ-ձեռնային, մանրէ-մանրէաբանական, փոխանակություն-:

35. Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բաղադրիչներից կազմված համապատասխան բաղադրյալ բառերով:

Հողն ինքնամաքրել  հատկություն ունի: Դա չի նշանակում, թե կարելի է նրան չափազանց շատ ծանրաբեռնել օրգանական և անօրգանական թափոն, բնակավայր հավաքված կենցաղային աղբով, որովհետև հոդի  հնարավորություն նույնպես անսահման չեն: Իսկ թափոն աղտոտ ված հողը սպառնում է հիվանդություն առաջացման պատճառ դառնալ:

գետատեխնիկական առաջընթաց հետ մարդիկ պիտի մտածեն արտաքին միջավայր պահպանության  միջոցներ ստեղծելու մասին:

31.Ընդգծված բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառերով:

Փոքր Ասիայի Եփեսոս քաղաքում հարյուր քսան տարի շարունակ մի տաճար էին կառուցում` բուսականության և պտղաբերության աստվածուհի Արտեմիսի տաճարը: Լիդիական Կրեսոս թագավորը Արտեմիսի տաճարին սյուներ էր նվեր տվել: Աստվածների պատկերներով մարդու հասակ ունեցող բարձրաքանդակները զարդարում էին սյուները: Կրեսոսը Եփեսոսյսւն Արտեմիսին մի ուրիշ բարձր արժեք  ունեցող նվեր էլ էր ընծա բերել` կովերի` ոսկուց ձուլած դրոշմապատկերներ:
Երբ աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկը համարվող այդ տաճարի շինարարությունն ավարտին հասավ, գարմանք ու հիացմունք առաջացրեց բոլոր նրանց մեջ, ում վիճակվեց տեսնել մարմարից կերտված, նուրբ գեղեցկություն ունեցող շինությունը: Մ. թ. ա. 356 թ. Եփեսոսի բնակիչ ոմն Հերոստրատոս, ցանկանալով իր անունն անմահացնել, կրակի մատնեց նշանավոր սրբավայրը: Նրա հանցագործությունը բոլորին զայրացրեց: Փոքր Ասիայի բոլոր պետությունները միասին որոշեցին մոռացության տալ Հերոստրատի անունը: Պատմություն գրողները  նույնիսկ տաճարի հրդեհի մասին գրելիս իրավունք չունեին հրդեհողի անունը նշելու: Բայց հին աշխարհի որոշ հեղինակներ, այնուամենայնիվ, պահեցին ոճիրը գործողի անունը:

Նվեր տվել-նվիրել

բարձր արժեք-բարձրարժեք

ընծա բերել-նվիրել

ոսկուց ձուլած-ոսկեձուլ

ավարտին հասավ-ավարտել

զարմանք ու հիացմունք առաջացրեց-զարմացած

մարմարից կերտված-մարմարյա

նուրբ գեղեցկություն ունեցող-նրբագեղ

մոռացության տալ-մոռանալ

Պատմություն գրողները-պատմագիր

ոճիրը գործողի-ոճրագործ

Մի վաճառական հայտարարել էր, թե իր խանութի համար աշակերտ է հարկավոր: Շատերը եկան, և վաճառականն ընտրեց մեկին:
— Ինչո՞ւ ընտրեցիր հենց դրան,-հարցրեց ընկերը,- չէ՞ որ ուրիշները հրաշալի վկայականներ ունեին, իսկ դու նրանց չընտրեցիր: Իսկ հենց դա ոչ մի վկայական չուներ:
-Սխալվում ես,-ասաց վաճառականը,-այս տղան շատ վկայականներ ուներ: Սենյակ մտնելուց առաջ ոտքերը սրբեց և դուռը ծածկեց անաղմուկ: Ուրեմն մաքրասեր է ու կարգապահ: Աթոռից վեր կացավ ու տեղը տվեց տարեց մարդուն: Ուրեմն բարեսիրտ է և հարգում է հասակավորին: Դեռ շեմքին` գլխարկը հանեց և կտրուկ պատասխաններ էր տալիս իմ հարցերին, ուրեմն քաղաքավարի է ու աչքաբաց: Կռացավ, վերցրեց հատակի գիրքը, որ ես դիտմամբ էի դրել հատակին, մինչդեռ ուրիշները շրջանցում էին: Հանգիստ սպասում էր իր հերթին՝ չաշխատելով ուրիշներից առաջ ընկնել, ուրեմն` կրթված տղա է: Զգեստները, երեսն ու ձեռքերը մաքուր էին: Ի՞նչ ես կարծում, այս ամենը ամենալավ վկայականները չէի՞ն….

1.Քո կարծիքով ինչպիսի ստեղծագործություն է սա՝ առակ, պատմվածք, հեքիաթ, այլ: Պատասխանդ ներկայացրու գրավոր և հիմնավորիր:

Պատմվածք

Քանի,որ այստեղ վաճառականի և տղայի պատմությունն էր։

2.Դուրս գրիր տղային բնութագրող բառերը. էլ ինչ բառերով կբնութագրես նրան:

Տղան շատ բարեսիրտ, կիրթ, մաքրասեր էր։

3.Ինչո՞ւ վաճառականն ընտրեց հենց այս տղային. հիմնավորիր պատասխանդ:

Որովհետև այդ տղան լիքը վկայականեր ուներ։

4.Ո՞վ է բարեկիրթ մարդը, քո կարծիքով:

Իմ կարծիքով բարեկիրթ մարդը դա կրթված,մաքրասեր։

5.Բառարանի օգնությամբ բացատրիր բարեկիրթ բառը:

Լավ կրթված

6.Քո կարծիքով՝ ո՞րն էր այս պատմության ասելիքը:

Այս պատմության ասելիքը այններ,որ պետք է լինել կրթված ինչպես պատմության տղան։

7.Տրված բառերի համար գրի՛ր հատկանիշ արտահայտող /ինչպիսի բառին պատասխանող/ 3-ական բառ:
Բժիշկ, հող, հուշ, թուղթ:

Բժիշկ-աշխատասեր, ամենալավ, ատամնաբուժ։

հող- շականակագույն, խոնավ, հատուկ։

հուշ-

թուղթ-գունավոր, նկարված, սպիտակ։

52 սմ

876. 30 սմ

877. Երկրորդի

12 սմ

36

Միլիմետր ճշգրտությամբ

4 մմ

5 մմ

Ա) -6 2/5, բ) – 1/3, գ) 2 2/3, դ) -7

860.

1/5

861.

Ա) – 14 2/5, բ) -14, գ) -7 3/11, դ) 26 1/2

• Որո՞նք են գիտության առաջացման նախադրյալները։

Գիր ստեղծելիս անհրաժեշտ է իմանալ այս կամ այն լեզվի հնչյունական կառուցվածքը։

Առաջացան գիտության տարբեր բնագավառներին վերաբերող գիտելիքներ։ Գիտությունը հին ժամանակներում ուներ գործնական նշանակություն։ Մեծ զարգացում ապրեցին բնական գիտությունները։ Բնագիտական գիտելիքները մարդկանց անհրաժեշտ էին առօրյա մարդիկ իրենց իմացությունը փոխանցում էին օժտված երեխաներին։

• Գիտության ո՞ր բնագավառներն էին զարգացած Հին Արևելքում։

Հին Արևելքը մարդկությանը տվել է նաև գիտական այլ նվաճումներ։ Չինաստանում ստեղծեցին կողմնացույցը, թուղթը,մետաքսը,հրանոթը։ Հնդկաստանում ստեղծվեցին հին հնդկերենի սանսկրիտի քերականությունը։